After gaining independence in 1991, the Republic of Azerbaijan began to pursue an independent foreign policy. This policy was aimed at the systematic strengthening and development of statehood and at protecting national interests. Azerbaijan builds its foreign policy on the basis of international legal norms and principles, as well as on the principles of respect for the sovereignty and territorial integrity of states and not interference in internal affairs.
The foreign policy of Azerbaijan, guided by these principles and speaking from the position of long-term national interests, pursues such a vital goal as the elimination of threats aimed at independence, sovereignty, territorial integrity, and national security of the republic, and, first of all, the aggression committed against it by the Armenian Republic… One of the main priorities of Azerbaijan’s foreign policy is the establishment of peace and stability at the regional level, the achievement of such strategic goals as the implementation of cooperation projects and large transport projects. Also, attracting foreign investment in various projects for the development of the country’s economy in order to more rationally protect the interests of the Azerbaijani people, which is of exceptional importance in this modern global world. Thus, Azerbaijan, which has chosen the path of democratic development, has the determination to fully implement the common goal of establishing and developing equal and mutually beneficial relations with neighboring and other countries in various fields on a bilateral and multilateral basis.
Azerbaijan, expanding and deepening its activity at the regional and global level, including in the international arena, as an independent state became a member of a number of international organizations, including the United Nations, the Organization for Security and Cooperation in Europe, the European Council, the Organization of the Islamic Conference, Organization of Turkish States, CIS and many others. The Republic of Azerbaijan is also one of the founders of the GUAM regional group, an active member of the Non-Aligned Movement. The Republic of Azerbaijan, participating in international and regional organizations, protects and realizes its national interests.
The development and implementation of a balanced and serving the protection of national interests of the foreign policy of the Republic of Azerbaijan are associated, in general, with the name of the national leader Heydar Aliyev. It was thanks to his sense of statehood, deep logic, and ability to deeply understand the essence of issues that it became possible to determine the correct way to approach the creation of international relations. Also, the modern foreign policy of the Republic of Azerbaijan, conducted under the leadership of Ilham Aliyev, shows its loyalty to the course (the basis of which was laid by Heydar Aliyev) of the comprehensive development of mutually beneficial relations with all well-meaning members of the world community, and it is aimed at the prosperity of the Republic of Azerbaijan, at the continuous development and ensuring the well-being of the population… The diplomatic activity carried out within the framework of this complex and multilateral process consists of several main directions, and all of them together constitute the foreign policy of independent Azerbaijan.
Xarici siyasət hər bir dövlətin, o cümlədən müstəqillik yolu ilə inamla irəliləyən Azərbaycan Respublikasının siyasi iradəsinin göstəricisi olmaqla yanaşı, onun beynəlxalq münasibətlər sistemində mövqelərinin müəyyən edilməsini və möhkəmlənməsini, iqtisadi, siyasi və humanitar sahələrdə qarşılıqlı faydalı əməkdaşlığın qurulmasını və inkişafını, milli təhlükəsizlik sahəsində mənafelərinin ödənilməsini, regional və beynəlxalq problemlərin birgə səylərlə aradan qaldırılmasını nəzərdə tutur.
Azərbaycan qədim və şərəfli dövlətçilik tarixinə, zəngin dövlətçilik irsinə, varislik ənənələrinə malikdir. Bu ənənələr Azərbaycanın ağır və faciəli məqamlarında dəfələrlə qırılsa da, fasilələr olsa da, xalqımız çətin sınaqlardan çıxaraq tarixi ədaləti bərpa etmiş, qədim dövlətçilik ənənələrinə sədaqətini göstərmiş, təkcə müdafiə qabiliyyəti ilə deyil, diplomatiya vasitəsilə də müstəqilliyini qoruyub saxlaya bilmişdir.
Xarici siyasətin düzgün müəyyənləşdirilməsi və icrası dünyanın mürəkkəb, həssas bölgəsində – coğrafi baxımdan Qərb və Şərqin kəsişməsində, mədəniyyət kontekstində sivilizasiyaların qovuşma məkanında, strateji yanaşmalarda isə geosiyasi və geoiqtisadi maraqların kəsişmə nöqtəsində yerləşən Azərbaycan üçün həm ötən dövrlərdə, həm də indi müstəsna əhəmiyyətə malikdir. Belə ki, ölkəmiz öz milli maraqlarını, regionda aparıcı dövlət statusunu qorumaqla yanaşı, Qərb, islam ölkələri, türk dünyası və Müstəqil Dövlətlər Birliyinin siyasi iqtisadi-mədəni məkanları ilə qarşılıqlı faydalı münasibətlər qurur, beynəlxalq əməkdaşlığı və bərabərhüquqlu tərəfdaşlıq əlaqələrini genişləndirir. Bu gün Azərbaycan Respublikasının siyasi və iqtisadi potensialı artmış, regionda söz sahibi olan dövlətə çevrilmiş, beynəlxalq siyasət səhnəsində nüfuzu və mövqeyi daha da möhkəmlənmişdir. Həmin uğurlar vaxtilə Ümummilli lider Heydər Əliyevin müəyyənləşdirdiyi və hazırda dövlət başçısı İlham Əliyevin uğurla davam etdirdiyi siyasi kursun məntiqi nəticələridir. Bu siyasətin təməli sülh, beynəlxalq hüquq normalarına, sərhədlərin bütövlüyünə və toxunulmazlığına, dövlətlərin ərazi bütövlüyünə hörmət və qarşılıqlı faydalı əməkdaşlıq kimi əsas prinsiplərdən, vəzifələri isə Azərbaycanın müstəqilliyinin, ərazi bütövlüyünün müdafiəsinə siyasi təminat verilməsindən və beynəlxalq təhlükəsizlik sistemi ilə əlaqələndirilməsindən, dünya birliyində mövqeyinin möhkəmləndirilməsindən, bərabərhüquqlu və ölkəmizin milli mənafelərinə cavab verən iqtisadi, siyasi, mədəni əlaqələrin qurulmasından, bir sözlə, Azərbaycan xalqının milli maraqlarına uyğun olan ardıcıl və açıq xarici siyasət yürüdülməsindən ibarətdir. Ümummilli lider Heydər Əliyev müstəqil Azərbaycanın xarici siyasət kursunun əsas məqsədlərindən, milli maraqların formalaşması və təminatında əhəmiyyətindən və tarixi varislik ənənələrindən danışarkən bildirmişdir: “Biz bu siyasətin təməl prinsiplərini elə şəkildə yaratmışıq ki, yeritdiyimiz kurs dövlət müstəqilliyimizin əbədiləşdirilməsinə və ölkəmizin ərazi bütövlüyünün bərpasına xidmət etsin”. Bütövlükdə həmin prinsiplər müstəqil, dünyəvi və demokratik dövlət quruculuğu yolu ilə inamla irəliləməyə, Azərbaycanın regionda həlledici söz sahibi olmasına, bərabərhüquqlu və qarşılıqlı faydalı tərəfdaşlıq əlaqələrinin qurulmasına əlverişli zəmin yaratmışdır. Prezident İlham Əliyevin xarici siyasət konsepsiyasında Heydər Əliyev kursunun davamlı inkişafı və təkmilləşdirilməsi məsələləri ilə yanaşı, Ermənistan–Azərbaycan Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin ədalətli həlli mühüm yer tutur. Bir tərəfdən, ölkəmizin siyasi, iqtisadi və müdafiə potensialının möhkəmləndirilməsi, ictimai-siyasi sabitliyin bərqərar olunması, digər tərəfdən, xarici siyasət sahəsində əldə edilən mühüm nailiyyətlər, bir sıra dövlətlərlə möhkəm əməkdaşlıq və tərəfdaşlıq əlaqələrinin qurulması sayəsində Azərbaycanın ədalətli mövqeyi dəstəklənmiş, bütün regional və beynəlxalq layihələrdən getdikcə daha çox tədric olunan Ermənistan isə təcavüzkar dövlət kimi tanınmış və bu gün də tanınmaqdadır.
Hazırda dövlətimiz dünyanın bir sıra mötəbər beynəlxalq təşkilatlarının tamhüquqlu üzvüdür. Azərbaycan Respublikası dünyanın 177 dövləti ilə diplomatik əlaqələr qurmuşdur. Azərbaycanda xarici dövlətlərin 80-dən çox səfirlik və konsulluğu fəaliyyət göstərir.
Azərbaycanın xarici siyasət strategiyası ilk növbədə xalqımızın üzləşdiyi problemlərin, xüsusilə, Ermənistan – Azərbaycan Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin Azərbaycanın ərazi bütövlüyü nəzərə alınmaqla tənzimlənməsinə, ölkəmizin dövlətlərarası, regional və beynəlxalq əlaqələrinin möhkəmlənməsinə, dünya birliyinə sıx inteqrasiyasına yönəldilmişdir. Azərbaycanın uğurlu xarici siyasət kursu xarici ölkələrlə siyasi, iqtisadi və mədəni əməkdaşlıq sahəsində onu etibarlı tərəfdaş kimi tanıtmışdır. Cənubi Qafqaz regionu üzərindən transsərhəd nəqliyyat və kommunikasiya dəhlizlərinin çəkilişi təşəbbüsləri, bir tərəfdən, Azərbaycanın tranzit imkanlarını, iqtisadi potensialını genişləndirmiş, digər tərəfdən, həmin layihələrə bir sıra strateji əhəmiyyətli dövlətləri cəlb etməklə ətrafına tərəfdaşlar toplamışdır.
Əlverişli coğrafi məkanda yerləşən Azərbaycan Qərb və Şərq, Şimal və Cənub ölkələrini birləşdirən ən qısa nəqliyyat və enerji dəhlizidir. Strateji əhəmiyyətli energetika və nəqliyyat-kommunikasiya layihələrinin reallaşdırılması nəticəsində Azərbaycan Avropanın enerji təhlükəsizliyinin arxitekturasında mühüm yer tutur. Dinamik inkişafda olan Azərbaycan bu gün transsərhəd layihələrin əsas icraçısıdır. Xarici ölkələrin iqtisadiyyatına sərmayə qoyuluşu region ölkələrində daha qabarıq şəkildə özünü büruzə verir. Lakin qlobal geosiyasi və geoiqtisadi proseslərdə Azərbaycana diqqəti artıran amillərdən biri onun dünyanın aparıcı dövlətlərinin siyasi və iqtisadi mənafeləri üçün strateji ərazidə yerləşməsi, NATO və Kollektiv Təhlükəsizlik Müqaviləsi Təşkilatı (KTMT), əslində, Qərb və Rusiya arasında qarşıdurmanın mərkəzlərindən biri olmasıdır. Rəsmi Bakı fövqəlgüclərin hərbi-siyasi, iqtisadi ziddiyyətlərində Azərbaycanın tərəfsiz olduğunu və ərazisindən qonşu dövlətlərə qarşı istifadəyə yol verilməyəcəyini qətiyyətlə bildirsə də, bu mübarizənin müxtəlif təzahürləri, təzyiq və təhdid cəhdləri ilə hələ də üzləşməkdədir. Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev dəfələrlə bəyan etmişdir ki, ölkəmiz xarici siyasət meydanında müstəqil siyasət yürüdür və heç bir dövlət öz iradəsini ona diktə edə bilməz. Azərbaycan daim öz milli maraqlarını, müstəqil və balanslaşdırılmış xarici siyasət prinsiplərini əsas tutaraq ölkəmizi region dövlətlərinin inkişafı, ortaq mənafelərin ödənilməsi üçün sülh və əməkdaşlıq məkanına çevirməyə nail olmuş, beynəlxalq münasibətlərdə hüquq bərabərliyinə söykənən əməkdaşlıq modellərinə üstünlük vermişdir. Azərbaycanın yürütdüyü çoxvektorlu və balanslaşdırılmış xarici siyasət strategiyası ilk növbədə region və Qərb ölkələri ilə sağlam münasibətlərin inkişafını, bütün dövlətlər və koalisiyalarla qarşılıqlı faydalı əməkdaşlıq qurulmasını nəzərdə tutur. Çoxvektorlu xarici siyasət kursunu reallaşdıran Azərbaycan Respublikası bununla özünü çoxsaylı təhdidlərdən xeyli dərəcədə qorumağa, ölkədə sabitliyi saxlamağa və dünyanın bir sıra dövlətləri ilə bərabərhüquqlu tərəfdaşlıq münasibətləri qurmağa nail olmuşdur.
Azərbaycan Respublikası müstəqil dövlət kimi bir sıra beynəlxalq təşkilatlara (Birləşmiş Millətlər Təşkilatı – BMT (United Nations Organization – UNO), Avropada Təhlükəsizlik və Əməkdaşlıq Təşkilatı – ATƏT (Organization for Security and Cooperation in Europe – OSCE), Qoşulmama Hərəkatı – QH (Non-Alignment Movement – NAM), Türkdilli Dövlətlərin Əməkdaşlıq Şurası – TDƏŞ, Avropa Şurası – AŞ (Conseil de l’Europe – KE), İslam Əməkdaşlıq Təşkilatı – İƏT, UNESKO, İSESKO, Müstəqil Dövlətlər Birliyi – MDB) və s. üzv olmaqla çoxtərəfli diplomatik əlaqələrini genişləndirməkdə, eyni zamanda NATO (North Atlantic Treaty Organization – Şimali Atlantika Müqaviləsi Təşkilatı (ŞAMT)), Avropa İttifaqı – Aİ (European Union – EU), Beynəlxalq Antiterror Koalisiyası kimi qurumlarla da əməkdaşlığı inkişaf etdirməkdədir.
AZERBAIJAN – UN
Cooperation between the Republic of Azerbaijan and the UN was established immediately after the collapse of the Soviet Union and the restoration of its independence by Azerbaijan.
In 1992, the Republic of Azerbaijan was admitted to the UN membership on March 2, and in 1992, on May 6, the Permanent Representation of Azerbaijan to the UN was opened. Starting from the first day of cooperation with the UN, Azerbaijan has tried to draw the attention of the international community from the UN platform to the Armenian-Azerbaijani conflict and to achieve a peace agreement using the potential opportunities of the UN.
In 1993, the Security Council of the UN (Security Council) adopted resolutions 822, 853, 874, and 884 on the Armenian- Azerbaijani conflict. Each resolution was adopted as a result of the occupation of Nagorno-Karabakh and other territories of the Republic of Azerbaijan by the Armenian Armed Forces. These resolutions reaffirmed Azerbaijan’s territorial inviolability and demanded an immediate declaration of the cease-fire, an end to military operations, and withdrawal of occupying forces from the territory of the Republic of Azerbaijan.
In September 1994, President Heydar Aliyev attended the 49th session of the UN General Assembly and brought to the attention of the world community the truth about our country, especially about Armenia’s aggression against Azerbaijan and the Nagorno-Karabakh problem from the Tribune of this universal international organization. In October 1995, the president of Azerbaijan Heydar Aliyev, who took part in the solemn session of the UN General Assembly on the occasion, of the 50th anniversary of this supreme body, appealed to the world countries from the high rostrum of this organization and explained the principled position of the Republic of Azerbaijan on the current global problems and called for enhancement of international efforts to eliminate the Armenian aggression. Speaking at the UN Millennium Summit in September 2000, President Heydar Aliyev reiterated Azerbaijan’s position on the settlement of the Armenia- Azerbaijan Nagorno-Karabakh conflict.
Speaking at the September 2004 59th session of the UN General Assembly, President of the Republic of Azerbaijan Ilham Aliyev stated that 4 resolutions adopted by the UN Security Council on the Armenia-Azerbaijan Nagorno-Karabakh conflict have not been implemented yet and put forward the creation of a working mechanism for their implementation as an important issue. In addition, at the UN General Assembly session on October 29 of the same year, at the initiative of the Azerbaijan delegation, the issue of “the situation in the occupied territories of Azerbaijan” was put on the agenda of the meeting. Later, in September 2006, 7, 60th and March 2008, 14, 62nd Session of the UN General Assembly adopted resolutions on “the situation in the occupied territories of Azerbaijan”. These documents condemned the settlement of Armenians in the occupied territories of Azerbaijan, the fires committed in these territories, demanded the immediate, complete and unconditional withdrawal of Armenian armed forces from the occupied territories of Azerbaijan with reference to 4 known resolutions of the Security Council.
Unfortunately, UN resolutions remained on paper for 27 years. Due to the fact that international law was ignored, the implementation of UN Security Council resolutions by force was inevitable. Using Article 51 of the UN Charter, which contained the right to self-defense, Azerbaijan restored its territorial integrity. As a result of the II Karabakh War, which began in September 2020 and lasted 44 days, the aggressor state was forced to peace.
Azerbaijan was elected a non-permanent member of the UN Security Council in 2012-2013. Azerbaijan was the first country in the South Caucasus and Central Asia to be elected a member of the UN Security Council. Admission to the UN Security Council as a non-permanent member and holding a meeting of the Security Council in May 2012, under the chairmanship of the head of state Ilham Aliyev, is one of the great achievements of Azerbaijan in the history of diplomacy, and our country has become one the key actors of the regional and world politics.
Shortly after Azerbaijan was elected a non-permanent member of the UN Security Council, President Ilham Aliye stated that the promotion and development of the principle of justice and the supremacy of international peace as outlined in the UN Charter would be the main and first-class target of Azerbaijan in this organization. On the basis of this line, Azerbaijan did not spare its strength for the protection of international peace and security, which is the main task of the Security Council during its membership. In May 2012 and October 2013, Azerbaijan chaired the UN Security Council. During these two months, the Security Council held 30 republic and individual meetings,29 closed meetings, adopted 7 resolutions and 3 statements of the chairman and made 13 statements for the press.
Thus, during his activity as a non-permanent member of the Security Council, the Republic of Azerbaijan held a high-level meeting on the expansion of cooperation between the UN and the Organization of Islamic Cooperation on October 28, 2013. Another proposal of Azerbaijan in this direction was related to the development of relations between the UN and the Cooperation Council of Turkic-speaking states (Organizations of Turkic states.)
In September 2017, the 72nd session of the UN General Assembly was held in New York. Speaking at the session, President Ilham Aliyev gave detailed information to the meeting participants about Armenia’s aggressive policy and its results. President Ilham Aliyev also recalled the decisions and resolutions adopted in the international arena to resolve the conflict and emphasized 4 UN Council resolutions. The president said that one of the main reasons for the delay in the settlement of the conflict is the lack of international pressure on the aggressor. Speaking about the achievements of Azerbaijan in 25 years, the head of state also spoke about the international economic layers.
Azerbaijan, which has established broad relations with the UN, uses various means of cooperation. For the effective implementation of the cooperation, the Republic of Azerbaijan actively and effectively cooperates with a number of special agencies and bodies of the UN. Among them are the UN Educational, Scientific and Cultural Organization ( UNESCO), the UN Development Program (UNDP), the UN children’s Fund (UNICEF), the Industrial Development Organization (UNIDO), the World Health Organization (WHO), the World Food Program (WIPO), the United Nations Population Fund (UNFPA), the UN Women’s Fund ( UNIFEM), the International Atomic Energy Agency, the Comprehensive Nuclear – Test Ban Treaty Organization and others, can be noted.
Currently, the Republic of Azerbaijan cooperates with UNESCO, an Educational, Scientific, and Cultural Organization of the UN. For this purpose, in 1994, according to the decree of the president of the Republic of Azerbaijan, the National Commission of Azerbaijan under UNESCO was established. Azerbaijan-UNESCO relations are being successfully implemented in order to contribute to the development of the country in the fields of Education, Science, and culture. Azerbaijan’s first lady, president of the Heydar Aliyev Foundation Mehriban Aliyeva plays an invaluable role in the development of Azerbaijan- UNESCO relations, in the revival and strengthening of these relations. In August 2004, Mehriban Aliyeva was awarded the title of goodwill ambassador of this organization in the field of traditions and musical traditions for her contribution to the development of traditional music, literature, and poetry, her services in the field of music education and exchange of world cultures, and her loyalty to UNESCO’s ideas.
Mehriban Aliyeva was awarded the Gold Medal of the United Nations World Intellectual Property Organization ( ESPPO) in March 2006 for her contribution to the protection of cultural and moral values.
President Heydar Aliyev signed the agreement on cooperation between Azerbaijan and the UN children’s Fund ( UNICEF) during his participation in the session of the UN General Assembly in 1994. Cooperation between Azerbaijan and UNICEF has been established in order to improve the situation among refugee and IDP children and adolescents. In 1993, the UN launched its emergency food program- The World Food Program (WFP) to control the feeding conditions of refugees and IDPs affected by the most acute. Within the framework of this program, in the early years of the conflict, refugees and IDPs were provided with about 160,000 tons of mixed foodstuffs.
As special agency of the United Nations, Azerbaijan has special relations with the United Nations Development Program and the Organization for Industrial Development. Various projects and programs serve the implementation of structural regulation of the economy. In particular, UNDP assistes in the post-conflict recovery process by developing the capabilities of the Mine Agency (ANAMA) and financing them.
The Republic of Azerbaijan is also an active participant in the UN Millennium Development Goals ( MDGs) project announced in September 2000. Thus, in the early 2000s, the UN entered a new stage in Azerbaijan, which was considered a country’s development plan and led by the weakest sections of the population (IDPs, the elderly, especially women in rural areas, households, children at risk, young people and others.) partnered with the international community to support the government’s efforts to achieve MDGs through the development and implementation of the first national poverty reduction strategy for 2003-2005, which aims to improve living standarts.
Azerbaijan has been awarded by the UN for its achievements in the fight against poverty and successful policy towards improving the social welfare of the population. In 2015, the president of the Republic of Azerbaijan Ilham Aliyev was awarded the “South-South” award for the political will of the country’s leadership to improve the social welfare of the population, the state programs implemented in this regard, the measures taken to minimize illiteracy and poverty and the successful implementation of the Millennium Development Goals.
2015, November 12, Mehriban Aliyeva has presented a commemorative diploma and a gift from the UN Population Fund for her services in protecting the rights of women and children in Azerbaijan, as well as gender equality.
İn the same year, our state was awarded a special diploma of the UN Food and Agriculture Organization (FAO) for its achievements in this field. İt should be noted that this organization has set a goal to combat hunger in the world, to ensure food security, to increase the efficiency of Agriculture, Foresty and fishery, and to create healty food systems. Vice-president of the Heydar Aliyev Foundation Leyla Aliyeva was awarded the title of “FAO goodwill ambassador” in 2015 for her contribution to achieving these goals in her activity in the humanitarian and environmental fields.
İn May 2017, within the framework of the IV World Forum on intercultural dialogue,the second plenary session on the theme “intercultural dialogue for food security and a sustainable society: key elements for Sustainable Development and ensuring peace” was held in Baku.
Goodwill ambassador of UN Food and Agriculture Organization Leyla Aliyeva addressed the session.
Rashad Al-Khafaci, Attache of the UN Food and Agriculture Organization secretary general’s office, emphasized that the session was devoted to a very important issue for the modern world and thanked the leadership of Azerbaijan for the high-level organization of the IV Global Forum.
As a country rich in oil and natural gas resources and locate in an ecologically tense region,Azerbaijan successfully cooperates with the UN Environment Program ( UNEP) to address the dangers posed by environmental problems. Considering that each of us a has a serious responsibility from the point of view of environmental protection,turning the world in which we live into a safe space for future generations, at the initiative of the Chairman of the IDEA Public Association (International Dialogue for Environmental Protection), Vice-President of the Heydar Aliyev Foundation Leyla Aliyeva in cooperation with UNEP conferences “Green Week” were held in our country, network support of young environmentalists from around the world was provided. The activities from within the mentioned cooperation are successfully continued today in order to provide public awareness on environmental issues and activities,cooperation with young people,education in the field of environmental problems and to find the right solutions for them.
Azerbaijan hosted the first Global Forum on youth policy in 2014 and the seventh Global Forum of the UN Alliance of civilizations in 2016.
On September 2020, 21, a high-level meeting dedicated to the 75th anniversary of the UN was held on the sidelines of the 75th session of the UN General Assembly. President Ilham Aliyev,as the head of state of Azerbaijan and Chairman of the Non-Aligned Movement,made a speech in the video format at the meeting.
At the time,the head of state warned the UN and the international community that aggressive rhetoric and provocations demonstrate Armenia’s readlines for a new aggression against Azerbaijan. The responsibility for provocations and escalation of tension lies with the military-political leadership of Armenia.
2020, December 3, a special session of the UN General Assembly dedicated to the fight against coronavirus- COVID-19 was held in New York. The special session of the UN General Assembly against the COVID-19 pandemic was put forward by Azerbaijan on behalf of the Non-Aligned Movement. President of the Republic of Azerbaijan,Chairman of the Non-Aligned Movement Ilham Aliyev made a speech at the session.
Speaking at the 76th session of the UN General Assembly on September 24, 2021, President Ilham Aliyev once again criticized “vaccine nationalism”, inequality in access to vaccines among rich and poor countries, and announced the nomination at the UN General Assembly of a resolution on behalf of the Non-Aligned Movement on ensuring equal opportunities for all countries to use vaccines.
In his speech, the head of the state stressed that Azerbaijan, using the right of self-defense enshrined in Article 51 of the UN Charter, began a counter-attack operation against Armenia on its territory in 2020 from September 27. During the 44-day war, Azerbaijan liberated the occupied territories. Thus, Azerbaijan ensured the implementation of the Un Security Council resolution itself.
On December 2021, 16, a resolution was adopted by Azerbaijan to ensure equal, affordable, timely, and universal access of all countries to vaccination against COVID-19 put forward by the Non-Aligned Movement with the support of 179 countries at the UN General Assembly.
With the adoption of this resolution, the international community once again demonstrated its support for the initiatives of President Ilham Aliyev against the COVID-19 pandemic and “vaccine nationalism”.
The implementation of the UN Sustainable Development Goals is of particular importance for Azerbaijan. In the 2021 Sustainable Development Report, Azerbaijan showed the best results in the region and ranked 55th among 165 countries. The report highlights Azerbaijan’s progress in poverty reduction, health care, nutrition, participation of women in the labor market, access to clean water and sanitation, access to energy, internet use, protection of endangered wildlife, improvement of the well-being of the population, and sustainable development of cities and settlements.
At present, based on the highest principles of international law, Azerbaijan is successfully implementing peaceful coexistence of different cultures, religious tolerance, protection of fundamental human rights, protection of educational and creative rights, and sustainable development in economic and social spheres. This allows Azerbaijan to develop cooperation with UN specialized institutions on an upward line in all the priority areas covered by them in the future and gain new achievements and successes from our state.
Today, Azerbaijan being a full member of the UN family, has occupied a worthy place among the countries of the world thanks to its policy aimed at establishing peace and security on earth.
AZERBAIJAN — OSCE
Azerbaijan became a member of the CSCE (OSCE from January 1, 1995) in 1992 on January 30. It should be noted that the CSCE was the first European Organization, which included Azerbaijan.
Since February 1992, the Armenian-Azerbaijani conflict has become the focus of attention of the member states in accordance with the principles of the CSCE. For this purpose, the first special mission of the CSCE was held in Azerbaijan in mid-February. On February 27-28, at the meeting of the committee of high officials of the CSCE, discussions were held on the Armenian-Azerbaijani conflict for the first time. The document confirming the belonging of Nagorno-Karabakh to the Republic of Azerbaijan reflected the call for a peaceful settlement of the conflict without changing the borders.
In 1992, on March 24, the situation in Nagorno-Karabakh was discussed at the first additional meeting of the Council of Foreign Ministers of the CSCE (CSCE). At the meeting, it was decided to convene the CSCE Minsk Conference on the peaceful settlement of the Armenian-Azerbaijani conflict.
On December 20, 1993, Azerbaijan joined the Paris Charter of the CSCE.
The Budapest summit of CSCE was held on December 5-6, 1994. According to the results of the Budapest summit, on January 1, 1995, the CSCE was transformed into a European self-governing organization-the OSCE, which establishes the rules of civilizational coexistence of the new Europe, ensures the protection of peace, democracy, and Human Rights, implements the principles of security and mutually beneficial cooperation of its member countries.
For the first time in the Budapest summit, it was decided to establish peacekeeping forces that could participate in European security measures within the framework of OSCE and send them to conflict areas. The participating states agreed to send the first multinational peacekeeping military unit headed by the OSCE to the Nagorno-Karabakh region. In addition, the co-chair institute was established in Budapest within the framework of the Minsk process. As a concrete result of the Budapest summit on the Armenia-Azerbaijan conflict, the adoption of the resolution “intensification of the OSCE’s activities in connection with the Nagorno-Karabakh conflict” was organized.
According to the results of the Budapest summit, on December 20. 1994, a High-Level Planning Group was established in Vienna on the Armenia-Azerbaijan conflict consisting of the military representatives appointed by the OSCE member states.
When the Minsk process co-chair institute was established, it was headed by Finland and Russia, and then by Sweden in 1995-97.
On August 28, 1995, the position of the personal representative of the OSCE chairman-in-office on the conflict discussed at the OSCE Minsk conference was established. Ambassador Andrzej Kasprzyk (Poland) has been performing this task since January 1, 1997.
In 1996, at the Lisbon summit of OSCE held on December 2-3, 54 participating states adopted a declaration called a general and comprehensive security model in the XXI century in Europe. The declaration highlighted the threats aimed at the security of the member countries and emphasized the importance of joint cooperation to eliminate these threats.
At the Lisbon summit, the OSCE participating states (except Armenia) agreed on the following principles for the settlement of the Armenia-Azerbaijan conflict:
- The territorial integrity of the Republic of Armenia and the Republic of Azerbaijan;
- Giving Nagorno-Karabakh the highest self-government status within Azerbaijan;
- Ensuring the security of the entire population of Nagorno-Karabakh.
Since January 1, 1997, the United States, Russia, and France are the Co-Chairs of the OSCE Minsk process.
At present, the Minsk Group has the following composition:
USA, Germany, Azerbaijan, Belarus, Armenia, Sweden, Italy, the Kingdom of the Netherlands, Portugal, Russia, Turkey, Finland, and France.
Participating in the next summit of heads of states and governments of OSCE member states held in Istanbul in 1999, Azerbaijan joined the Istanbul Declaration and the European Security Charter. At the Istanbul summit, Azerbaijan took important steps to declare its fair position to the world.
The fruitful negotiations held by President Heydar Aliyev at the Istanbul Summit once again demonstrated Armenia’s unconstructive position. Official Yerevan actually tried with all its might to slow down the process of signing a peace agreement. However, before the summit, many international observes, including the summit participants, had a great hope that a peace agreement would be signed, the Articles 20 and 21 of the declaration adopted at the Istanbul summit were entirely devoted to the Armenian-Azerbaijani Nagorno-Karabakh conflict, where the necessity of continuing the peace process was strongly stated.
The OSCE, as an organization that serves to maintain peace in Europe and expand interstate cooperation, has thus far fulfilled its mediation mission in the settlement of the Armenian-Azerbaijani Nagorno-Karabakh conflict but has not succeeded in taking any concrete steps.
AZERBAIJAN — EUROPEAN UNION
After the Republic of Azerbaijan regained its state independence in 1991, its relations with the European Union have been developed in various frameworks such as support for economic and political reforms, creation of an East-West transport communication corridor, and development of infrastructure.
The partnership and cooperation signed in 1996 (entered into the force in 1999) covered cooperation in political dialogue, trade, investment, legislation, science, and culture. In 1998, the EU appointed a special envoy to Azerbaijan. In 2000, the Representation of Azerbaijan to the EU was established. In July 2003, the EU appointed its special representative for the South Caucasus.
In 2004, Azerbaijan was included in the European Neighbourhood Policy, and in 2009, it was included in the Eastern Partnership Program, a multilateral cooperation format in the eastern direction. One of the main tools of the EU for the implementation of its interaction with the states of the South Caucasus was the “European Neighbourhood Policy”. In 2004, the Republic of Azerbaijan was included in the European Neighbourhood Policy Program. Azerbaijan has been implementing many economic, political, legal, and administrative reforms within the framework of the European Neighbourhood Policy Program and has received financial and technical support from the EU. Azerbaijan also joined the “Eastern Partnership” (EUP) program at the Summit held in Prague in 2009. However, since the ENP or EAP does not promise EU membership or any form of security guarantees for Azerbaijan, Azerbaijan has not signed the Association Agreement and has started negotiations with the EU for a new comprehensive agreement, such as the Strategic Partnership Agreement.
Azerbaijan has implemented and currently implemented numerous projects in various sectors (energy, transport, education, culture, agriculture, regional development, economic, political, and institutional reforms, etc.) within the framework of cooperation between the EU and other EU organizations.
So far, relations with European Union have developed within a framework of support for economic and political reforms, the creation of the East-West transport and communication corridor, and the development of infrastructure. In the early years of independence, relations with the EU were developed within the framework of “technical assistance to CIS countries” (TACIS), “Europe-Caucasus-Asia Transport Corridor” (TRACECA),” interstate program on oil and gas transportation to Europe” (INOGATE), ”humanitarian aid” (ECHO) and other programs.
For the EU, Azerbaijan is strategically important in the region, as well as within the framework of the “European Neighbourhood Policy” and “Eastern Partnership” Programs. First, Azerbaijan is implementing large-scale energy and transport projects with energy companies of the EU and member states. Second, Azerbaijan is one of the key countries in the EU’s east-west transport corridor concept due to its transport position. Third, although Azerbaijan is an Islamic country, it retains its secularism and its population is tolerant.
Azerbaijan’s transit position in the region, its location at the crossroads of land and air transport in Europe and Asia, as well as Eurasia’s role as a transport hub, are factors that make the country attractive to the EU.
In November 2017, the 5th Eastern Partnership summit was held in Brussels. The Joint Declaration of the summit once again supported the territorial integrity and sovereignty of Azerbaijan.
Despite numerous attempts by the Armenian delegation, the Joint Declaration once again unequivocally supported the territorial integrity, independence, and sovereignty of all states of the Eastern Partnership. It should be emphasized that the Joint Declaration referred to the European Union’s Global Strategy for Foreign Policy and security. In this global strategy, the territorial integrity of the member states and neighboring countries of the European Union is noted within the internationally recognized borders.
The other paragraph of the Joint Declaration emphasized that all conflicts in the territories of Eastern Partnership countries should be resolved on the basis of the norms and principles of international law.
Attempts by the Armenian side to add to this clause articles that meet his aggressive interests have failed. The Joint Declaration highlighted special support for transport and energy projects implemented with the active participation of the Republic of Azerbaijan and emphasized the strategic importance of the “Southern Gas Corridor” project, the initiator of which is the president of the Republic of Azerbaijan Ilham Aliyev, for the European Union.
The document pays special attention to bilateral and multilateral projects implemented with the participation of the Republic of Azerbaijan with the Eastern Partnership countries of the European Union. The development of visa-free travel documents of the Republic of Azerbaijan with the European Union took a special place among the areas of joint cooperation to be carried out with the Eastern Partnership countries in the coming years.
The Document also highlighted other areas of international cooperation in which Azerbaijan participated.
Azerbaijan has a favorable geopolitical and geo-economic position linking Europe and Asia, transport and communication lines with access to Russia via the Caspian Sea, Central Asia, Kazakhstan and Iran, Georgia via automobile and railway, The Black Sea region, Iran, Turkey (via Nakhchivan), Russia and Armenia. The main economic factors of EU interests in Azerbaijan are its trans-regional communication capabilities. Long-term unimpeded access to the rich energy resources of the Caspian Sea and Central Asia is impossible for the West without Azerbaijan.
Despite the clash of interests of a number of foreign forces and countries in the South Caucasus and the presence of conflicts in this region, Azerbaijan managed to maintain an independent foreign policy course. This allows Azerbaijan to establish relations with the EU countries on the basis of the national interests of the country.
In July 2018, a ceremony was held to paraphrase the document “Partnership Priorities” between the Republic of Azerbaijan and the European Union with the participation of Azerbaijani President Ilham Aliyev and President of the European Council Donald Tusk at the EU headquarters in Brussels.
The document was initialed by Azerbaijani Foreign Minister Elmar Mammadyarov and vice-president of the European Commission, High Representative for Foreign Affairs and Security Policy Federica Mogherini.
As stated in the first paragraph of the document, Azerbaijani and the Eastern Union agreed on joint partnership priorities based on mutual interest and common values in order to further strengthen cooperation. At the same time, the first paragraph expresses the commitment of both parties to support the inviolability of international borders, along with the territorial integrity, independence, and sovereignty of the countries.
The document-based on partnership and mutual respect, as well as the policy of Azerbaijan aimed at diversifying its economy, the possible contribution of the European Union to the work done to support the agenda of economic reforms in our country.
The document emphasizes the favorable geostrategic position of Azerbaijan and the contribution of our country to the implementation of East-West and North-South Transport and energy projects by the European Union.
At the same time, it is stated that the “Southern Gas Corridor” project is being completed soon as a result, the delivery of natural gas to the European market is one of the top priorities.
The document emphasizes the importance of Azerbaijan’s contribution to the development of intercultural dialogue and states that the European Union has a special interest in cooperation with Azerbaijan in this area. At the same time, the initiated document also reflects the prospects for a dialogue between Azerbaijan and the European Union in the field of visa cancellation.
AZERBAIJAN — COUNCIL OF EUROPE
After national leader Heydar Aliyev returned to power in 1993, a number of important and urgent changes were made in the foreign policy line of the country. One of the tasks set was to strengthen the country’s relations in the international arena and convey the realities about Azerbaijan to the world community. The solution of economic and political problems in the country after the restoration of State independence in 1991 depended on the involvement of Azerbaijan in the processes of economic and political integration of the world and the establishment of close cooperation with international organizations.
One of the important places in the foreign policy of the Republic of Azerbaijan was the establishment of relations with the Council of Europe. In general, there are many historical and political aspects that make Azerbaijan’s membership in the Council of Europe necessary. One of the main principles of the policy of great leader Heydar Aliyev and his successor, President Ilham Aliyev, was maintaining a political and economic balance in the foreign policy course. In this sense, it was necessary to establish relations with political and economic organizations of Western countries and Europe, except former post- Soviet republics. The evidence of the cooperation of the countries with European structures on the path of economic and political modernization was already evident in the example of Eastern European countries. Moreover, accession to the Council of Europe gave Azerbaijan a chance to obtain an important platform for bringing the occupation of its territories by Armenia to the world community. Because the deputies of the Parliamentary Assembly of the Council of Europe ( PACE) did not have enough information on the Nagorno-Karabakh conflict. One member of the Council of Europe, and another member of Armenia occupied the lands of Azerbaijan. This was due to the propaganda and activity of the Armenian Lobby on the one hand and the absence of a grandstand of Azerbaijan as the Council of Europe on the other.
The admission of our country to this organization was made possible thanks to the consistent and purposeful policy of our national leader Heydar Aliyev. It was on his initiative that a moratorium was imposed on the death penalty in Azerbaijan in 1993 and abolished in 1998. The abolition of the death penalty and the humanization of the penal policy have been the important factors ensuring Azerbaijan’s accession to the European family.
The subsequent steps of President Heydar Aliyev also demonstrated Azerbaijan’s determination in this regard. Thus, signed by the President of the Republic of Azerbaijan Heydar Aliyev on July 8, 1996 “On measures to implement the cooperation program between the Council of Europe and the Republic of Azerbaijan”, January 20, 1998 “ On measures to deepen cooperation between the Council of Europe and the Republic of Azerbaijan and the Council of Europe and measures to protect the interests of the Republic of Azerbaijan in Europe” are indeed an indicator that our country has intensified its efforts to be admitted to the Council of Europe. These orders recommend speeding up the preparation of Criminal, Criminal Procedure, Civil and Civil Procedure Codes, and other laws in the Republic of Azerbaijan from the point of view of their compliance with generally accepted standards and norms in European countries, to study the issue of our republic’s accession to a number of conventions and agreements of the Council of Europe. In accordance with these recommendations, almost all these codes and laws related to law enforcement agencies were adopted by the Milli Majlis of the Republic of Azerbaijan in a very short time.
In June 2000, at the next session of the Parliamentary Assembly of the Council of Europe, the Committee of Ministers was recommended to elect the Republic of Azerbaijan as a full member of the Council of Europe.
Finally, in January 2001, Azerbaijan became a full member of the Council of Europe.
On January 25, 2001, President of Azerbaijan Heydar Aliyev made his historic speech at the Parliamentary Assembly of the Council of Europe in Strasbourg. In his speech, Heydar Aliyev defined the main directions of mutual relations between this organization and our country. Of course, the issues mentioned in this speech were a program that formed an integral part of the country’s foreign policy for the Azerbaijani delegation to work in PACE.
While joining the Council of Europe, Azerbaijan not only fulfilled its democratic transformational commitments but also developed its national program to benefit from the organization’s opportunities as a member of the Council of Europe. The main objectives of this program are:
- To expose the aggressive policy of Armenia by informing the world community about the realities of Azerbaijan, to introduce the genocide committed by Armenians against Azerbaijanis and the fact occupation of 20 percent of our lands, to tell the painful life of our displaced persons whose rights were violated, to save the country from the regional conflict by peaceful means on condition of;
- To continue the work of building a democratic and legal state, to integrate European values into this unity in order to confirm, strengthen and develop the gained independence;
- To ensure the fulfillment of specific obligations, the development of civil society, and the protection of human rights in order to continue reforms in the construction of a democratic and legal state;
- To gain the opportunity to establish high-level diplomatic relations with European states and to live peacefully alongside the country’s foreign policy, to protect peace and security, etc. and the servants entrusted with money (which is not their own) have to give account for it;
- To use the Supreme principle of the Council of Europe to provide information about its goals and objectives.
Apparently, the perspectives goals of Azerbaijan’s membership in the Council of Europe coincided with the main goals of the activities of the developed countries within the framework of this organization.
Thus, Azerbaijan has gained an opportunity to convey its wishes and demands from this prestigious European Tribune to the states of the world. The fruitful work carried out in 2001-2003 by Mr.Ilham Aliyev, who led the delegation to Strasbourg on this important and significant event, should be specially noted.
As a result of the initiative and diplomatic activity of Mr.Ilham Aliyev, the head of the delegation representing Azerbaijan at PACE, since the first session, documents reflecting the truth about the Armenia-Azerbaijan, Nagorno-Karabakh conflict began to spread. It was under the leadership of Mr.Ilham Aliyev that the deputies representing our country established close relations with the members of PACE from different states gave detailed information about the problems faced by our country, occupation of 20 percent of our lands by the Armenian Armed Forces, living of more than one million people as refugees and IDPs.
In April 2001, at the spring session of PACE, the European deputies were informed about the expansion of drug trafficking in the occupied territories of Azerbaijan and the development of terrorism.
Mr. Ilham Aliyev, the head of the Azerbaijani delegation, made a speech in this regard. Nothing that one of the Centers of organized crime in Europe was in the occupied territories of Azerbaijan, Ilham Aliyev said:
“With the occupation of 20 percent of the territory of Azerbaijan by the Armenian armed forces, not only one million Azerbaijanis, refugees were left homeless, our numerous cities, villages, cultural monuments, ancestral graves were completely destroyed, in short, all infrastructures was destroyed in the territory occupied by Armenians, but also very favorable conditions for the development of organized crime were created. The territory called “The Karabakh Republic” is used for the cultivation and transportation of narcotic plants. Drug dealers and opium traffickers feel safe and comfortable there.”
It was after such a decisive position that PACE had a more serious turn in relation to the Nagorno-Karabakh conflict. British Deputy Terry Davis was appointed PACE rapporteur on Nagorno-Karabakh at the session. Although Armenia opposed the appointment of PACE rapporteur on the Nagorno-Karabakh conflict, the principled position of the Azerbaijani delegation resulted in the failure to pay any attention to the Armenian protest.
Adopted in 2005 on January 25, Resolution No.1416 is one of the important steps taken to resolve the Armenian-Azerbaijani Nagorno-Karabakh conflict. It is mentioned in the resolution:
“The Parliamentary Assembly expresses regret that the conflict in the Nagorno-Karabakh region remains unresolved, despite the fact that more than ten years have passed since the beginning of the armed actions. Hundreds of thousands of people are still migrating and living in terrible conditions. A significant part of the territory of Azerbaijan is still occupied by Armenian forces, and separatist forces still control Nagorno-Karabakh.”
Fundamental reforms were carried out in the field of legislation. The Constitution of Azerbaijan guarantees the supremacy of international law.
The laws adopted in our country are prepared with the direct participation of experts from the Council of Europe. As a result of legal reforms, every person received guarantees for freedom and inviolability of personality, fair and open investigation of the case raised against him by the independent and impartial court, and protection of rights. A multi-party system operates in the country, political pluralism, freedom of speech and conscience, minority rights, equality, and presumption of innocence are ensured against the law.
The Constitutional Court was established in Azerbaijan, the death sentence was abolished, censorship was removed and the independence of the court was ensured.
Official Baku fulfilled its obligations to this organization in a timely manner, the commissioner- Ombudsman Institute for Human Rights started to function in the country, the president of Azerbaijan regularly signs pardon decrees, and a new electronic Mass Media – Public Television – began to function. Official Baku took into account all the progressive proposals and recommendations of the organization serving and democratic development of the country and created conditions for regular monitoring of PACE co-rapporteurs.
Baku hosts many events of the Council of Europe. The conference of Culture Ministers of member states on the theme “intercultural dialogue is the basis of sustainable development and peace in Europe and its neighbouring regions “is also of great importance. It is no accident that such a prestigious event is held in the capital of Azerbaijan.
The seventh conference of the Council of Europe ministers responsible for equality between women and men “Gender equality: ensuring de-jure and de-facto equality”, held in Baku on May 2010, 25, is remarkable from this point of view. As substantiated by Mehriban Aliyeva, First Lady of Azerbaijan, goodwill ambassador of UNESCO and ISESCO, who attended and spoke at the conference: “I thank the Council of Europe for accepting the decision to hold this conference in Baku and I believe that Azerbaijan’s active position and concrete strategy on gender equality are the main reasons for holding this event in Baku.”
On January 2011, 26, an official reception was held in the building of the Council of Europe on the occasion of the 10th anniversary of our country’s membership in the Council of Europe. The event was attended by high-ranking officials from both Azerbaijan and the Council of Europe.
On May 2014, 6, at the 124th session of the Committee of Ministers of the Council of Europe, he chaired the committee of Ministers of the Council of Europe from Austria to Azerbaijan. Thus, after joining the Council of Europe in 2001, Azerbaijan began to chair the committee of Ministers of the Council of Europe for the first time.
On June 2014, 24, the president of the Republic of Azerbaijan Ilham Aliyev made a speech at the summer session of the Parliamentary Assembly of the Council of Europe.
President Ilham Aliyev noted in his speech that “None of the important decisions and resolutions of the UN Security Council, Parliamentary Assembly of the Council of Europe, European Parliament and OSCE on the conflict between Armenia and Azerbaijan have been implemented. Thus, there should be a mechanism for implementing resolutions adopted by influential international institutions. This mechanism must be created by all of us. In another case, these resolutions lost their essence. The Armenian side wants to keep everything as it is and the status quo unchanged. However, Armenia simply ignores international law and the statements of leading countries of the world. Armenia ignores the 2005 resolution of the Parliamentary Assembly of the Council of Europe. Relevant resolutions were also adopted by the European Parliament. There are OSCE decisions. All these decisions require an end to the occupation and the withdrawal of Armenian occupying forces from the occupied territories Unfortunately, the conflict has not been resolved.”
On June 30 – July 1, 2014, within the framework of Azerbaijan’s chairmanship in the Committee of Ministers, the Government of Azerbaijan and the Council of Europe held a high-level international conference on “Fighting corruption: international standards and national experience” with the participation of the group of member states of the Council of Europe on combating Corruption (GRECO) and the International Anti-Corruption Academy (IACA).
The conference was attended by more than 35 representatives from 13 countries and 130 influential international organizations from the Council of Europe, including prosecutors general of Turkey, Albania, Moldova, Croatia, Georgia, Monaco, and Liechtenstein, ministers of Justice of Bosnia and Herzegovina, Albania, Croatia, heads of Specialized Anti-Corruption Agencies of France, Poland, Lithuania, Macedonia and Serbia, Director of the General Directorate of the Council of Europe for Human Rights and Legal Affairs, Greek President of the IACA, Executive Secretary of the IACA, President of the International Association of Prosecutors (IAP), Secretary-General of the International Association of Anti- Corruption Authorities (Iaaca) and others.
On November 2015, 23, the text of the resolution “residents of the border regions of Azerbaijan are deliberately deprived of Water” proposed by Milica Markovic from the Socialist group of Bosnia and Herzegovina was adopted at the January 2016 session of PACE. Adopted at the January 2016 session. The resolution reflected the dependence of the regions located in the frontline regions of Azerbaijan on the water supply of the Sarsang water reservoir in Nagorno-Karabakh and the fact that the population in the entire frontline faces environmental and humanitarian problems, as well as security risks. At the same time, the resolution demanded the withdrawal of Armenian occupying forces from the territories of Azerbaijan in order to investigate and eliminate water supply problems. However, despite the adoption by the Council of Europe of many resolutions in this context, none of them was implemented by Armenia.
Another fact confirming the occupation of Azerbaijani lands by the Armenian Armed Forces was resolution 2017 (24) 2141 “attacks on freedom of journalists and media in Europe” adopted by PACE in January 2017. The resolution states that as the Nagorno-Karabakh territory of Azerbaijan is under the control of the separatist regime, according to Article 10 of the European Convention on Human Rights, there is no control over the freedom of the media.
At present, the Republic of Azerbaijan is a participant in more than 60 international conventions adopted by the Council of Europe.
AZERBAIJAN AND ORGANIZATION OF ISLAMIC COOPERATION
Being an integral part of the Islamic world with its historical past, religious, cultural, and spiritual values, Azerbaijan’s membership in the Organization of Islamic Cooperation (OIC) in December 1991 opened new horizons for our republic in the international area. Thus, Azerbaijan achieved consistent support from the OIC and its member states. In the early days OIC General Secretariat made statements supporting the position of our republic Armenia-Azerbaijan conflict, at a later stage OIC conferences adopted strict resolutions on the Armenia-Azerbaijan conflict. In these resolutions, the Armenian-Azerbaijani conflict is unequivocally regarded as the aggression of the Republic of Armenia against the Republic of Azerbaijan.
In December 1994, at the VII summit of heads of the state government of OIC member states in Casablanca, an important resolution was adopted on the Nagorno-Karabakh problem. The resolution calls for the provision of economic and humanitarian assistance to Azerbaijan, which is home to about one million citizens displaced as a result of Armenian aggression. The resolution also calls for the implementation of 4 UN resolutions and the “immediate and unconditional” withdrawal of Armenian armed forces from Azerbaijani lands.
It should be noted that, apart from the resolutions, the Casablanca summit was of great importance for Azerbaijan, as President Heydar Aliyev made a speech and got the opportunity to comment on Azerbaijan’s position and discuss the main socio-political problems of his country in his personal meetings with the leaders of almost all Islamic countries. In addition, at the 1996 24th Conference of the ministers of foreign affairs of the OIC member states in Jakarta, the renaming of the resolution “Armenian aggression against Azerbaijan” was a great success for Azerbaijan. And the inhabitants of the city came rejoining (at the news of the young men’s arrival). This statement was included the declaration of the OSCE Summit held in Lisbon on December 1996, 2-3. In this declaration 3 principles envisaged as part of the settlement of the Armenia-Azerbaijan conflict were defined:
- The territorial integrity of the Republic of Azerbaijan and the Republic of Armenia;
- Granting the status of high-level self-government to Nagorno-Karabakh within Azerbaijan;
- Guaranteed security of Nagorno-Karabakh and its entire population, including mutual obligations of all parties to ensure compliance with the provisions of the settlement.
Resolutions adopted by OIC heads of states and governments in Tehran in 1997, in Doha in 2000, in Butracaya in 2003, and at VIII, IX, and X summits in Dakar in 2008 are also called “aggression of Armenia against Azerbaijan”. These resolutions played an important role in bringing Azerbaijan’s position to the world community.
At the XIII OIC Summit held in Istanbul in April 2016, a contact group was established on the aggression of Armenia against the Republic of Azerbaijan within the framework of the OIC and at the level of foreign ministers, and the initial meeting of this group was held within the framework of the Istanbul summit. This group includes 7 countries: Turkey, Morocco, Saudi Arabia, Pakistan, Malaysia, Gambia, and Djibouti. Despite the recent establishment of this contact group, in a short period of time, he tried to take an active role in speeding up the settlement of the conflict and directing the attention of big states permanent session of the UN General Assembly, Nagorno-Karabakh was held. The OIC also attracted the attention of the world community to the Khojaly genocide, which resulted in the killing of 106 civilians, including 83 women and 613 children by Armenian military forces.
In the final resolution adopted in May 2009 at the 36th conference of the Council of Foreign Ministers of OIC in Damascus, the ministers fully supported the campaign “Justice for Khojaly-freedom to Karabakh” and urged member states to take an active part in this campaign. In 2011, the Parliamentary Union of OIC Member States called the “justice for Khojaly!” adopted a resolution supporting the International Campaign. Also, the Parliamentary Union called on the parliaments of all OIC member states to recognize the massacres committed by the Armenian Armed Forces as genocide and crime against humanity in 2012.
It should be noted that the OIC General Secretariat annually makes an official statement on the anniversary of the Khojaly tragedy. The Parliamentary Union of the Organization of Islamic Cooperation is working hard for the parliaments of the OIC member states to recognize the Khojaly tragedy as genocide. In addition, the position of the OIC on the aggression of Armenia against Azerbaijan was reflected in the resolutions adopted at the conferences of the heads of state and government of the member states and at Islamic summits held in different years.
Thus, they support the resolutions adopted by other influential organizations (UN, OSCE) and the territorial integrity of Azerbaijan and openly condemn the aggression of Armenia against Azerbaijan. The peculiarity of the OIC resolutions is that they are required to implement the resolutions adopted by international organizations on the Nagorno-Karabakh problem. The reason for the adoption of all these resolutions is not only Islamic Solidarity. In fact, the adoption of these resolutions is based on two important factors: 1. support of the principles of international law- one of them is the territorial integrity of states; 2. The second-largest organization after the UN is a response to the double standards imposed by the great powers, as well as the aggression and occupation carried out by certain states, which sometimes fail to stop or do not want it.
In addition to broad political support, the OIC has helped Azerbaijan to integrate into various economic structures of the Islamic world. In 1992, he was elected a member of the Islamic Development Bank (IDB) of Azerbaijan and has been working closely with this international economic organization since then. First of all, the IDB provided financial and humanitarian assistance to refugees and internally displaced Azerbaijanis due to the Karabakh conflict. As the relations developed, Azerbaijan continued its cooperation with IDB to finance projects in the fields of agriculture, infrastructure, oil and gas, water supply, industry and various social spheres.
In general, the IDB allocated more than $1.2 billion for the implementation of projects in various sectors of the Azerbaijani economy.
Currently, the Republic of Azerbaijan is one of the most active and influential members of the OIC. In recent years, Azerbaijan has hosted several OIC conferences. For example, in 2013, the Baku Declaration on the Creation of New Opportunities between the organization’s member states, Cooperation in the field of labor, employment, and Social Protection was adopted at the Conference of Ministers of Labor of the OIC member States in Baku. In 2014, the V ministerial conference on “the role of women in the development of member states of the Organization of Islamic Cooperation” was held. It should be noted that in return, the OIC (via ISESCO) expressed its complete trust in Baku for the role of a cultural bridge between the Islamic world and European organizations involved in the dialogue between civilizations. In this context, the government of Azerbaijan held numerous events related to intercultural and Interreligious Dialogue in Azerbaijan and abroad within the framework of the project “Baku – the capital of the Islamic world-2009”. The most important initiative, which embodies the role of Baku as a bridge of mutual understanding between European organizations and OIC, is the project called “Baku process”. The distinctive feature of the “Baku process” is that it combines the project of intercultural dialogue on the basis of the values and activities of the Council of Europe and ISESCO. The Baku Process project is included in the international program on inter-civilizational dialogue adopted by the UN General Assembly in November 2001, “on preserving and promoting the diversity of cultural self-determination” (2005), the “Islamic Declaration on Cultural Diversity” adopted by ISESCO in 2004, the Declaration and Program of Action of the 3rd Summit of Heads of State and It is based on the ”White Paper on Intercultural Dialogue” adopted in May 2008.
The Heydar Aliyev Foundation has an exceptional role in the development of humanitarian relations between Azerbaijan and OIC. In 2006, Azerbaijan’s First Lady Mehriban Aliyeva was awarded the title of goodwill ambassador of ISESCO for dialogue between civilizations, large-scale and selfless activity in various fields, attention to children in need of care, improvement of their living conditions, education, and great support to the works done in the Islamic world.
Events held within the framework of the “Justice for Khojaly” international campaign announced on May 2008, 8, following the initiative of Leyla Aliyeva, general coordinator of the Islamic Conference Youth Forum for dialogue and cooperation, Vice-President of the Heydar Aliyev Foundation, to inform the world community of the inconvincible crime against humanity committed in Khojaly, to achieve this legal and political assessment is to fight for peace and tranquility in the world. Leyla Aliyeva was awarded the high prize of the organization for her exceptional services and valuable contributions to the development of youth programs and activities. Today, Azerbaijan is connected with OIC member countries not only with national and moral values, but also with joint activities in the international political arena. Azerbaijan’s image and position in the political arena play a special role in this issue.
On November 22-23, 2011, the founding congress of the “Network of Young Businessmen of the Organization of Islamic Cooperation” was held in Baku (OIC NYB), organized by the Heydar Aliyev Foundation, the Youth Forum of the Islamic Conference for Dialogue and Cooperation (DC-YFIC) and the Government of Azerbaijan.
Azerbaijan functions as a kind of political-cultural bridge between the OIC and the UN, the Council of Europe, and other international organizations. For example, on October 2013, 28 in New York, for the first time in the history of the UN, a meeting was held on the initiative of Azerbaijan on the theme of “strengthening partnership relations between the United Nations and the Organization of Islamic Cooperation”. The main issues on the agenda of the meeting were further strengthening of cooperation in international peace and security spheres between the UN and OIC and discussions on joint activities.
In May 2017, Baku hosted a grandiose sporting event of the OIC- the IV Islamic Solidarity Games. Representatives of 24 states participated in 54 sports. These games have a great sporting and social significance, as well as a significant political meaning.
By organizing this major sports competition at a time when the Islamic world was dominated by conflicts and contradictions, Azerbaijan provided serious support to the OIC and its idea of unity and solidarity.
2017 was held declared a “year of Islamic Solidarity” in Azerbaijan. In 2018, the city of Nakhchivan, which has a 5 thousands-year-old history, was elected the capital of Islamic culture by ISESCO.
In April 2018, the 4th session of the Conference of Ministers of Youth and Sport of the organization of Islamic Cooperation (OIC) was held in Baku.
The meeting was attended by youth and sports ministers of more than 40 OIC member countries, chairmen of agencies and committees, as well as representatives of leading international organizations.
AZƏRBAYCAN – QOŞULMAMA HƏRƏKATI
Bir sıra dövlətlərin vaxtilə soyuq müharibə dövründə iki siyasi-hərbi qütb arasında qarşıdurmaya cəlb edilməmələri üçün təsis etdiyi Qoşulmama Hərəkatı (QH) hazırda beynəlxalq münasibətlərin tənzimlənməsində iştirak edən mühüm çoxtərəfli mexanizmlərdən birinə çevrilmişdir. Əsas məqsədi beynəlxalq hüquqa hörmət əsasında dünyada sülh, təhlükəsizlik və inkişafa yardım etmək olan QH konkret tarixi kontekstdə yaranmasına baxmayaraq, müasir dünyada da öz aktuallığını itirmir və Hərəkat daxilində razılaşdırılmış mövqe BMT Baş Assambleyası çərçivəsində qərarların qəbuluna təsir baxımından əhəmiyyətli rol oynayır. QH-nin yaradılmasının və fəaliyyətinin əsas prinsiplərindən biri onun üzvləri arasında əməkdaşlıq üçün bir forum rolunu oynamasıdır. Qoşulmama Hərəkatının hazırda 120 üzvü, 17 müşahidəçi dövləti və 10 müşahidəçi beynəlxalq təşkilatı var.
Təşkilata üzv olan hər bir dövlət təşkilatın prinsiplərinə bağlılığını bildirməlidir. Təşkilata üzvlük prinsipləri hələ Təşkilatın təsis olunmasından əvvəl 1955-ci ildə İndoneziyanın Bandunq şəhərində keçirilən Konfrans zamanı qəbul edilmişdir. “Bandunq prinsipləri” aşağıdakılardır:
1. BMT Nizamnaməsinin məqsəd və prinsiplərinə, eləcə də əsas insan hüquq və azadlıqlarına hörmət etmək;
2. Dövlətlərin ərazi bütövlüyü və suverenliyinə hörmət etmək;
3. Sayından asılı olmayaraq bütün irqlərin və xalqların bərabərliyini tanımaq;
4. Digər dövlətlərin daxili işlərinə qarışmaqdan çəkinmək;
5. BMT Nizamnaməsi çərçivəsində hər bir dövlətin özünü fərdi və ya kollektiv şəkildə müdafiə etməsi hüququna hörmət etmək;
6. Böyük dövlətlərin hər hansı xüsusi maraqlarına xidmət etmək üçün kollektiv müdafiə tədbirlərinin istifadəsindən çəkinmək;
7. Digər dövlətin ərazi bütövlüyünə və siyasi müstəqilliyinə qarşı yönəlmiş hər hansı bir fəaliyyətdən, eləcə də güc tətbiq etməkdən və güc tətbiq etməklə hədələməkdən imtina etmək;
8. BMT Nizamnaməsinə uyğun olaraq bütün beynəlxalq mübahisələri dinc, sülh yolu ilə həll etmək;
9. Qarşılıqlı maraq və əməkdaşlığı təşviq etmək;
10. Ədalət və beynəlxalq öhdəliklərə hörmət etmək.
Təşkilatın daimi orqanı və mənzil qərargahı yoxdur. QH BMT Mənzil qərargahında yerləşən Əlaqələndirici Büro vasitəsilə təşkilatın Sədri və üzv dövlətlərin nümayəndəlikləri tərəfindən idarə olunur. Büro QH-nin daimi əsasda fəaliyyət göstərən və təşkilat daxili əlaqələndirmə işlərini tənzimləyən əsas orqanıdır. Büro vasitəsilə QH öz üzvlərinin BMT orqanlarında vahid mövqedən çıxış etməsini əlaqələndirir. Büroya rəhbərliyi təşkilatın sədri olan dövlətin BMT yanında daimi nümayəndəsi həyata keçirir.
Hərəkata sədrlik müxtəlif regional qruplardan olan dövlətlər arasında üç ildən bir rotasiya edir. Müvafiq regional qrupdan namizədliyi təqdim etmiş dövlət təşkilatın Sammiti vaxtı bütün üzv dövlətlərin razılığı ilə Sədr seçilir. Sədr dövlət üç illik sədrlik müddətinin əvvəlində zirvə görüşünə və sədrliyinin axırıncı ilində nazirlər iclasına ev sahibliyi edir. Bundan əlavə, sədr dövlət BMT yanında daimi nümayəndəliyi vasitəsi ilə Hərəkatın Bürosuna rəhbərliyi və sədrliklə bağlı digər vəzifələri icra edir. Praktikaya əsasən, sədrlik funksiyasını qəbul etmiş dövlət sədrlik müddətində öz Xarici İşlər Nazirliyində bütövlükdə bir struktur bölməsini QH-nin işlərinə həsr etməli və QH-nin ideya və prinsiplərinin tərənnüm olunmasına çalışmalıdır.
QH üzv dövlətlərin BMT Təhlükəsizlik Şurasındakı qruplaşması (“Caucus”) QH-nin vacib orqanlarından biri olmaqla QH üzvlərinin TŞ-dəki mövqelərinin təmin olunmasına xidmət edir. TŞ-yə seçilmiş QH üzvlərindən ibarət olan bu qruplaşmanın fəaliyyəti Əlaqələndirici Büro vasitəsilə tənzimlənir. Qruplaşma mütəmadi əsasda görüşlər keçirməklə BMT TŞ-də QH adından nümayiş olunacaq vahid mövqeyi nəzərdən keçirir. Digər tərəfdən sözügedən qruplaşma vasitəsilə QH öz Sammitlərinin qərarlarının TŞ-nın müvafiq sənədlərində əks olunması istiqamətində çalışır. Qruplaşma daxilində qrupun əlaqələndiricisi seçilir və həmin əlaqələndirici dövlət mütəmadi əsasda Əlaqələndirici Büro vasitəsilə BMT TŞ-də müzakirə olunan əsas məsələlər və QH-nin vahid mövqeyinin nümayiş olunması tələb olunan mövzular barədə QH üzvlərinə məlumat verir. Eyni zamanda, Büro sədri BMT TŞ-nin iclaslarında iştirak edə və təşkilata üzv dövlətlər üçün xüsusi əhəmiyyət kəsb edən məsələlərin müzakirəsi zamanı QH-nin vahid mövqeyini ifadə edə bilər.
QH-nin digər vacib struktur bölməsi Birgə Əlaqələndirmə Komitəsidir. Metodologiya üzrə Kartagena (1996) sənədinə əsasən bu Komitənin əsas funksiyası inkişaf etməkdə olan dövlətlərin maraqlarının beynəlxalq aləmdə birgə müdafiə olunması üçün QH üzvü olan dövlətlər ilə “77-lər Qrupu” arasında əlaqələndirmə və əməkdaşlığın aparılmasıdır. QH metodologiyası üzrə Havana sənədinə (2006) əsasən Əlaqələndirmə Komitəsi ildə ən azı iki dəfə görüş keçirməlidir.
QH-nin Avropanın bəzi strukturları ilə oxşarlıq təşkil edən cəhətlərindən biri Təşkilata sədrlik edənlərin “Troika”sının mövcud olmasıdır. “Troika” QH-nin keçmiş, indiki və növbəti sədr dövlətlərindən təşkil olunur və mütəmadi əsasda görüşərək təşkilat üçün vacib əhəmiyyət kəsb edən məsələləri müzakirə edir.
Hərəkat çərçivəsində keçirilən görüşlərə gəlincə, Sammit Konfransları və ya QH-ə üzv dövlətlərin Dövlət və Hökumət Başçılarının görüşü QH-nın əsas ali toplantısıdır. Əlaqələndirici Bürosunun Nazirlər Görüşləri Sammitə hazırlıq işlərinin görülməsi ilə məhdudlaşır və Sammitdən ən azı 4 ay əvvəl təşkilata sədrlik edən dövlətin ərazisində keçirilir.
Hərəkatın müxtəlif mövzuları üzrə İşçi və Əlaqə Qrupları və Komitələr mövcuddur. Bu qrupların əsas məqsədi Hərəkatın fəaliyyətinə töhfə verməkdir. Mütəmadi şəkildə qruplar Əlaqələndirici Büroya məruzə təqdim etməli və vacib hesab etdikləri zaman görüş keçirməlidirlər.
Təşkilatın üzv olmaq istəyən dövlətin Dövlət və ya Hökumət başçısı və ya xarici işlər naziri Qoşulmama Hərəkatının Sədrinə yazılı şəkildə müraciət edir və müraciət əsasında məsələ Hərəkatın Sammiti və ya Nazirlər Görüşünə çıxarılır. Üzvlüklə bağlı qərar konsensus yolu ilə qəbul edilir. Təşkilata yeni üzvün qəbulu zamanı heç bir üzv dövlət əleyhinə olmamalıdır.
Öz xarici siyasətində heç bir hərbi alyansa qoşulmamaq istiqamətini seçmiş Azərbaycan Respublikası 2011-ci ildən Qoşulmama Hərəkatının üzvüdür.
Azərbaycan bütün dövlətlərlə əməkdaşlıq münasibətlərini inkişaf etdirməyə yönəlmiş xarici siyasət kursu və heç bir hərbi bloka qoşulmadan balanslı siyasət həyata keçirir. Bu səbəbdən ölkəmiz müşahidəçi statusuna malik olduğu Qoşulmama Hərəkatına 2011-ci ildə tamhüquqlu üzv olmaq qərarını verib. Həmin il Balidə keçirilmiş XVI Nazirlər Konfransında hərəkata qoşulub. Ölkəmizin ərazi bütövlüyü təşkilat çərçivəsində üzv-dövlətlər tərəfindən birmənalı şəkildə tanınıb və haqlı mövqeyimiz beynəlxalq səviyyəli məsələlərdə daim dəstəklənib.
Azərbaycan Qoşulmama Hərəkatının müxtəlif səviyyəli iclas və konfranslarında iştirak etmək və üzv ölkələrlə ikitərəfli münasibətlərini sıxlaşdırmaqla bu qurumun məqsəd və prinsiplərinə öz töhfəsini verir. Hərəkata üzv olduğumuz qısa müddət ərzində Ermənistan-Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ münaqişəsi barədə beynəlxalq ictimaiyyətin geniş dairələrində məlumatlılıq daha da artmış və təşkilatın daxili prosedur və sənədlərində Azərbaycanın ərazi bütövlüyü çərçivəsində həllinə davamlı olaraq dəstək əks olunmuşdur.
2018-ci ilin 5 aprel tarixində Bakıda “Davamlı inkişaf naminə beynəlxalq sülh və təhlükəsizliyin təşviq edilməsi” mövzusunda Qoşulmama Hərəkatının nazirlər konfransı keçirilmişdir.
Bu gün reallıq ondan ibarətdir ki, Azərbaycan Respublikası Qoşulmama Hərəkatının ruhuna və prinsiplərinə sadiqdir. Ölkəmiz bütün dövlətlərlə əməkdaşlıq münasibətlərini inkişaf etdirməyə yönəlmiş xarici siyasət kursu və heç bir hərbi bloka qoşulmadan tarazlı siyasət həyata keçirir. Məhz Qoşulmama Hərəkatı tərəfindən ölkəmizə olan etimadın və dövlətimizin artan nüfuzunun göstəricisidir ki, qısa müddət ərzində üzv olmasına baxmayaraq, üzv dövlətlər tərəfindən yekdilliklə Azərbaycanın bu təşkilata sədrliyi dəstəklənib. Belə ki, 2019-cu ilin oktyabrın 25-də ölkəmizdə Qoşulmama Hərəkatı üzvlərinin dövlət və hökumət başçılarının XVIII Zirvə Görüşü keçirilib. XVIII Zirvə Görüşündə 60-a yaxın ölkənin dövlət və hökumət başçıları, həmçinin beynəlxalq təşkilatların rəhbərləri iştirak edirlər. Ümumilikdə Zirvə Görüşünə 160-a yaxın ölkənin və beynəlxalq təşkilatın nümayəndələri qatılıblar. Növbəti üç ildə isə Azərbaycan 120 ölkəni birləşdirən bu mötəbər quruma sədrlik edəcək.
AZƏRBAYCAN – MDB
Müstəqil Dövlətlər Birliyi (MDB) 8 dekabr 1991-ci ildə Minsk şəhərində imzalanmış “Müstəqil Dövlətlər Birliyinin yaradılmasına dair Saziş” əsasında təsis edilmişdir. 24 sentyabr 1993-cü il tarixdə MDB dövlət başçıları Şurasının iclasında Azərbaycan Respublikasının MDB-yə daxil olmasına dair qərar qəbul olunmuşdur.
MDB çərçivəsində əsasən 9 əməkdaşlıq istiqaməti mövcuddur və təşkilatın ümdə məqsədi iqtisadi, hərbi-siyasi və humanitar sahələrdə çoxtərəfli əməkdaşlığın inkişaf etdirilməsindən ibarətdir.
Hal-hazırda MDB-də 8-i nizamnamə, 69-u sahəvi əməkdaşlıq orqanları və 15-i digər qurumlar olmaqla, ümumilikdə 90-dan çox orqan fəaliyyət göstərir.
Azərbaycan Respublikası MDB iştirakçı-dövlətləri ilə əməkdaşlığın ikitərəfli əsasda davam etdirilməsinə üstünlük verir. Bununla yanaşı, Azərbaycan Respublikası MDB çərçivəsində siyasi, iqtisadi və humanitar sahələrdə ölkəmiz üçün maraq kəsb edən məsələlər üzrə əməkdaşlığın davam etdirilərək, bu təşkilatın iştirakçı-dövlətlər arasında dialoq müstəvisi kimi saxlanılmasında maraqlıdır.
MDB-nin gələcək inkişaf Konsepsiyasına dair dövlət başçıları Şurasının 5 oktyabr 2007-ci il tarixli qərarı ölkəmiz tərəfindən xüsusi rəylə imzalanmış və həmin xüsusi rəydə Azərbaycan Respublikasının MDB çərçivəsində fəaliyyətinin əsas prinsipləri öz əksini tapmışdır.
MDB Dövlət Başçıları Şurasının 2011-ci il oktyabrın 18-də Sankt-Peterburqda keçirilən iclasında MDB azad ticarət zonası ilə bağlı müqavilə imzalansa da, Azərbaycan da bu müqaviləni imzalamamışdır.
Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev 2015-ci il oktyabrın 16-da MDB Dövlət Başçıları Şurasının iclasında iştirak və çıxış etmişdir. O, çıxışında Azərbaycanın Şimal–Cənub və Şərq–Qərb dəhlizlərinin bir parçası kimi oynadığı əhəmiyyətli rola toxunmuş, digər MDB dövlətlərini layihələrə qoşulmağa dəvət etmişdir.
MDB ilə bağlı gözləntilərin tam reallaşmamasına baxmayaraq, yenə də Azərbaycan MDB çərçivəsində fəallığını davam etdirməyi məqsədəuyğun hesab edir. Azərbaycanın bu quruma daxil olması bütün məqsədlərə çatmağa gətirib çıxarmasa da, Ermənistanın müəyyən planlarının qarşısını almaq baxımından əhəmiyyətli olmuşdur. Çünki Azərbaycanın razılığı olmadan MDB heç bir ciddi sənəd qəbul edə bilməmişdir. Azərbaycan MDB-nin bir çox sənədlərinə Ermənistan amilini nəzərə alaraq veto qoya bilmişdir. Xüsusilə təhlükəsizlik sisteminin yaradılması məsələsində ölkəmizin müstəqil mövqe nümayiş etdirməsi ermənilərin qərəzli siyasi niyyətlərini cilovlamağa imkan verir. Azərbaycan MDB çərçivəsində inteqrasiyanın respublikaların müstəqilliyini məhdudlaşdıra biləcək şəkildə getməsinə mane olmuş, mane ola bilmədiyi proseslərdən isə kənarda qalmışdır.
Hazırda MDB-də 8 nizamnamə, 69 sahəvi əməkdaşlıq orqanı və 15 digər qurumlar olmaqla, ümumilikdə 90-dan çox təşkilat fəaliyyət göstərir. Nizamnamə orqanları Dövlət Başçıları Şurası, Hökumət Başçıları Şurası, Xarici İşlər Nazirləri Şurası, İqtisadi Məhkəmə, Parlamentlərarası Assambleya, İcraiyyə Komitəsi, Müdafiə Nazirləri Şurası və Sərhəd Qoşunları Komandanları Şurasıdır. Azərbaycanın təmsil olunduğu nizamnamə orqanları Dövlət Başçıları Şurası, Hökumət Başçıları Şurası, Xarici İşlər Nazirləri Şurası, Parlamentlərarası Assambleya, Müdafiə Nazirləri Şurası və İcraiyyə Komitəsidir. Azərbaycan ümumilikdə MDB-nin sahəvi əməkdaşlıq orqanlarından yalnız 30-da, digər orqanların isə 11-də iştirak edir.
Azərbaycanın xarici ticarətində MDB ölkələri əhəmiyyətli yer tutur. Bunda Azərbaycanla MDB ölkələri arasında vizasız gediş-gəlişin və güzəştli gömrük tariflərinin tətbiqinin rolu böyükdür. Əvvəllər Azərbaycanın əsas ticarət tərəfdaşlarını MDB ölkələri təşkil edirdisə, indi bu nisbət Avropa İttifaqı ölkələrinin xeyrinə dəyişmişdir. MDB ölkələri arasında Azərbaycanla ən cox ticarət dövriyyəsinə malik olan ölkə Rusiya Federasiyasıdır.
Azərbaycan MDB-yə əhəmiyyətli, lakin həyati olmayan regional təşkilat kimi yanaşır, öz prioritetlərini bu təşkilat çərçivəsində də qoruya bilir, müstəqilliyi məhdudlaşdıra biləcək proseslərdən uzaq durur, müəyyən məqamlarda konkret mövqe nümayiş etdirərək proseslərə etiraz edir. MDB Azərbaycan üçün ən vacib məsələ olan Ermənistanın işğalçılıq siyasətinin gündəmə gətirilməsi və işğalın nəticələrinin ortadan qaldırılması məqsədilə səylərin göstərilməsi platformasıdır. MDB Azərbaycan üçün çoxşaxəli və balanslaşdırılmış xarici siyasətin vacib istiqamətlərindən biri rolunu oynayır.
Azərbaycan MDB respublikaları ilə əməkdaşlığın ikitərəfli əsasda davam etdirilməsinə üstünlük verir, lakin eyni zamanda MDB-nin iştirakçı dövlətlər arasında dialoq müstəvisi kimi saxlanılmasında maraqlıdır. Göründüyü kimi, Azərbaycan hazırda MDB-ni xüsusi bir inteqrasiya modeli kimi deyil, “dialoq müstəvisi” kimi xarakterizə edir. Təsadüfi deyildir ki, Azərbaycan MDB çərçivəsindəki son inteqrasiya (hərbi-təhlükəsizlik, iqtisadi və s. xarakterli) proseslərindən mümkün qədər kənarda qalmağa çalışmışdır.
AZƏRBAYCAN – NATO
Azərbaycan özünün çoxvektorlu xarici siyasət startegiyasını həyata keçirərkən təhlükəsizlik məsələlərinə hər zaman böyük diqqət ayırmışdır. Buna görə də Azərbaycan müasir dünyanın ən böyük hərbi alyansı – NATO ilə əlaqələrə xüsusi önəm vermiş və bu əməkdaşlığı səmərəli və balanslaşdırılmış xarici siyasət üçün vacib faktor hesab etmişdir. Azərbaycan Respublikası ilə NATO arasında məzmunlu tərəfdaşlığın əsası ümummilli lider Heydər Əliyevin 4 may 1994-cü il tarixində “Sülh naminə tərəfdaşlıq” (SNT) proqramının Çərçivə Sənədinin imzalanması ilə qoyulmuşdur. 1997-ci ildə Azərbaycan SNT Planlaşdırma və Analiz Prosesinə qoşulmuşdur. Azərbaycan Respublikasının NATO ilə tərəfdaşlığı onun Avratlantik strukturlara inteqrasiya məqsədinə xidmət edir. Azərbaycan–NATO tərəfdaşlığında əsas istiqamətlər siyasi dialoq, sülhü dəstəkləmə əməliyyatları, meydana gələn təhlükəsizlik təhdidləri və əsas vurğusu müdafiə məsələlərinə yönələn genişspektrli məsələlər üzrə praktiki əməkdaşlıqdan ibarətdir. Qeyri-sabitliyin, münaqişәlәrin vә tәhdidlәrin aradan qaldırılmasında Azərbaycanın qarşılıqlı maraqlar əsasında NATO ilə əməkdaşlıq məsələsi Azərbaycanın Milli Təhlükəsizlik Konsepsiyası və Hərbi Doktrinasında öz əksini tapmışdır. Beləliklə, Azərbaycanın hərbi qanunvericiliyi NATO standartlarından faydalanaraq daha da təkmilləşdirilmişdir.
Azərbaycan fərdi tərəfdaşlıq məsələlərini özündə ehtiva edən əsas sənədlərdə əks olunmuş məqsəd və prinsiplərin yerinə yetirilməsi məqsədilə NATO-nun müvafiq tərəfdaşlıq mexanizmlərindən fəal şəkildə istifadə edir. Azərbaycanın NATO ilə fərdi tərəfdaşlığının məqsəd və prinsipləri əsas etibarilə Azərbaycanın SNT Təqdimat Sənədi (1996), Planlaşdırma və Analiz Prosesi (1997) və Fərdi Tərəfdaşlıq üzrə Əməliyyat Planında (2004) öz əksini tapmışdır. Bu sənədlərdə Azərbaycan Respublikası müdafiə və təhlükəsizlik sahəsində islahatlar aparılması, hərbi qüvvələrin NATO standartlarına uyğun inkişaf etdirilməsi, NATO əməliyyatlarında iştirak, enerji təhlükəsizliyinin təmin olunması, fövqəladə hallara hazırlıq, meydana çıxan təhlükəsizlik çağırışları ilə mübarizə, eləcə də ətraf mühit və ictimai diplomatiya sahələrində əməkdaşlıq niyyətini ifadə etmişdir. 1999-cu ildə Azərbaycan Kosovoda olan NATO-nun sülhməramlı əməliyyatlarına dəstək məqsədilə hərbi birlik göndərmişdir. Bu əməliyyatlarda iştirak vasitəsilə Azərbaycan Respublikasının Silahlı Qüvvələri NATO qoşunları ilə ortaq əməliyyatlar keçirilməsi təcrübəsi əldə etmiş, NATO standartları ilə yaxından tanış olmuş və sülhməramlı qoşunlarımızın peşəkarlıq səviyyəsini artırmışdır. Azərbaycanın 2004-cü ildə qoşulduğu Fərdi Tərəfdaşlıq üzrə Əməliyyat Planı (FTƏP) ikitərəfli tərəfdaşlığı sistemləşdirməyə imkan verir.
2001-ci ildə Azərbaycan çoxmillətli “Qətiyyətli əməkdaşlıq – 2001” SNT hərbi təlimini həyata keçirmişdir. Növbəti il Azərbaycan Əfqanıstana NATO qüvvələrini dəstəkləmək məqsədilə hərbi birlik göndərmişdir. 2003-cü ildə Azərbaycan Virtual İpək Yoluna qoşulmuş və növbəti il İstanbul zirvə görüşündə müttəfiq liderləri Qafqaza xüsusi diqqət ayırmışdılar. Belə ki, NATO-nun xüsusi nümayəndəsi və əlaqələndiricisi bölgəyə təyin olunmuşdu. Həmin il Prezident İlham Əliyev Brüsseldə Azərbaycanın ilk Fərdi Tərəfdaşlıq üzrə Əməliyyat Planını NATO-ya təqdim etmişdir. 2005-ci ildə Azərbaycan NATO ilə ilk dəfə Fərdi Tərəfdaşlıq üzrə Əməliyyat Planı çərçivəsində əməkdaşlığa başlamışdır. SNT Təqdimat Sənədi əsasında hazırlanan Fərdi Tərəfdaşlıq və Əməkdaşlıq Proqramı çərçivəsində Azərbaycan hər il 200-dən artıq tədbirdə iştirak edir. Fərdi Tərəfdaşlıq və Əməkdaşlıq Proqramı NATO-ya üzv və bəzi tərəfdaş ölkələr tərəfindən təşkil edilən təcrübə mübadiləsi, hazırlığın artırılması, həmçinin ekspert müzakirələrinə xidmət edən tədbirlərdə iştiraka şərait yaradır. Digər mühüm mexanizm hərbi islahatlar, təlim və təhsil, standartların tətbiqi, NATO qüvvələrinin iştirakı ilə çoxmillətli əməliyyatlara və hərbi təlimlərə göndərilə biləcək qüvvələri müəyyənləşdirmək və qiymətləndirməkdə tərəfdaşlara yardım etməyi nəzərdə tutan Planlaşdırma və Analiz Prosesidir (PAP). PAP tərəfdaş ölkəyə NATO təcrübəsinə uyğun müdafiə planlamasının təşkil edilməsinə yardım edir.
Azərbaycan hazırda əməliyyatlara hazırlıq və müdafiə planlaması üzrə “tərəfdaşlıq məqsədi” adlanan bir çox konkret tədbirləri həyata keçirir. O cümlədən NATO təcrübəsindən yararlanaraq Silahlı Qüvvələrin şəxsi heyətinin maddi-texniki təminat və təchizat səviyyəsinin artırılması, hərbi hissələrin yeni texnika ilə komplektləşdirilməsi, şəxsi heyətin hazırlıq səviyyəsinin artırılması, hərbi strategiya və planlaşdırma işinin təkmilləşdirilməsi və digər vacib tədbirlər həyata keçirilmişdir.
Azərbaycan “Sülh naminə tərəfdaşlıq” proqramının prinsiplərinə əsaslanmaqla NATO ilə ortaq maraq kəsb edən genişspektrli məsələlər üzrə siyasi dialoq aparır. Müxtəlif formatlarda və səviyyələrdə aparılan dialoq çərçivəsində tərəfdaşlıq, regional təhlükəsizlik, Ermənistan – Azərbaycan Dağlıq Qarabağ münaqişəsi, NATO əməliyyatlarında iştirak, Əfqanıstanda təhlükəsizliyə töhfə, qarşıya çıxan digər təhlükəsizlik təhdidləri və s. aktual məsələlər müzakirə olunur, eləcə də praktiki əməkdaşlığın vəziyyətinə qiymət verilir.
NATO-nun əməliyyatlarına Azərbaycanın dəstəyi hazırda əməkdaşlığın mühüm sahələrindəndir. Hazırda Azərbaycan hərbçiləri Əfqanıstanda Beynəlxalq Təhlükəsizliyə Yardım Qüvvələrində (ISAF) iştirak edir.
2015-ci ilin yanvarından NATO-nun Əfqanıstanda keçirdiyi yeni “Qətiyyətli Dəstək” adlı qeyri-döyüş missiyasında Silahlı Qüvvələrimizin 120 hərbi qulluqçusu, 2 hərbi həkimi və 6 qərargah zabiti olmaqla 128 nəfərlik kontingenti NATO qüvvələri ilə birgə Əfqanıstandakı missiyada iştirak edir.
Azərbaycan həmçinin NATO–ƏMO (Əfqanıstan Milli Ordusu) Etimad Fonduna öz töhfəsini verir. Bununla da Azərbaycan təhlükəsizlik yardımı alıcısından onun təminatçısına – təhlükəsizlik sahəsində zəif inkişaf etmiş ölkədən inkişaf etmiş ölkəyə çevrilib.
Azərbaycan mühüm enerji infrastrukturunun mühafizәsi, terrorizmә qarşı mübarizә üzrә Avratlantika Tәrәfdaşlıq Şurası formatında İşçi Qrupun sәdri olmaqla bu sahədə öz töhfəsini verir. Belə töhfə NATO ilə kəşfiyyat və təhlil mübadiləsindən, NATO müttəfiqləri ilə birlikdə milli əks-terror təlim imkanlarını gücləndirməkdən, sərhəd və infrastruktur təhlükəsizliyinin təkmilləşdirilməsindən ibarətdir.
Hal-hazırda NATO-nun təqdim etdiyi təhlükəsizlik sistemləri dünyanın inkişaf etmiş ölkələri tərəfindən tətbiq olunmaqdadır. Bu baxımdan Azərbaycan üçün Alyansla səmərəli əməkdaşlıq transsərhəd, dəniz və kiber sahələrdə təhlükəsizliyin təminatı baxımından faydalıdır. Digər tərəfdən, NATO üçün əhəmiyyətli starateji coğrafi mövqeyə malik, Cənubi Qafqazın lider ölkəsi olan Azərbaycanla tərəfdaşlıq çox önəmlidir. Azərbaycanın əlverişli coğrafi mövqeyi, hərbi və iqtisadi imkanları NATO tərəfindən yüksək qiymətləndirilir.
AZƏRBAYCAN – UNESCO
Müstəqillik əldə etdikdən sonra Azərbaycan Respublikası BMT-nin təhsil, elm və mədəniyyət təşkilatı olan UNESCO ilə geniş əməkdaşlıq edir. Bu məqsədlə 1994-cü ildə Azərbaycan Respublikası Prezidentinin sərəncamına əsasən Azərbaycanın UNESCO nəzdində Milli Komissiyası təsis edilmişdir.
1996-cı ildə Azərbaycan-UNESCO arasında əməkdaşlıq haqqında Memorandum imzalanmışdır.
Azərbaycan – UNESCO münasibətlərinin inkişafında, bu münasibətlərin canlanması və gücləndirilməsində Azərbaycanın birinci Vitse prezidenti Mehriban Əliyeva əvəzolunmaz rola malikdir. Onun Azərbaycanın maddi və qeyri-maddi mədəni irs nümunələrinin mühafizəsi, mədəniyyət, elm, təhsil və digər sahələrdə fəaliyyəti, təşkilatdakı şəxsi nüfuzu, UNESCO – nun humanist ideyalarına bağlılığı bu münasibətlərin əsasını təşkil edir.
2004-cü ildə Mehriban Əliyeva ənənəvi musiqinin, ədəbiyyat və poeziyanın inkişafına verdiyi töhfələrə, musiqi təhsili və dünya mədəniyyətlərinin mübadiləsi sahəsindəki xidmətlərinə və UNESCO – nun ideyalarına göstərdiyi sadiqliyə görə bu təşkilatın şifahi ənənələr və musiqi ənənələri sahəsində xoşməramlı səfiri adına layiq görülmüşdür.
Mehriban Əliyeva mədəni-mənəvi dəyərlərin qorunub saxlanmasına verdiyi töhfələrə görə 2006-cı ilin martında BMT-nin Ümumdünya Əqli Mülkiyyət Təşkilatının (WIPO) qızıl medalına layiq görülüb.
Dünya mədəniyyətinə qayğı və diqqətinə, həmçinin Azərbaycan mədəni irsinin yaşadılması sahəsindəki töhfələrinə görə Mehriban Əliyeva 2010-cu ildə UNESCO -nun “Qızıl Motsart” medalı ilə təltif edilmişdir.
Azərbaycan Respublikasının UNESCO üzrə Milli Komissiyası təşkilatın bütün prioritet istiqamətləri üzrə əməkdaşlıq etməklə, həm yerli dövlət qurumları və institutları, həm də digər dövlətlərin UNESCO üzrə milli komissiyaları ilə birlikdə çoxsaylı layihələr həyata keçirməkdədir. Bu illər ərzində Azərbaycanın tarixi maddi-mədəni irs nümunələri olan İçərişəhər Tarixi-Memarlıq Qoruğu, Şirvanşahlar sarayı, Qız qalası, Qobustan Dövlət Tarixi-Bədii Qoruğu UNESCO – nun Ümumdünya Maddi -Mədəni İrs Siyahısına, 11 qeyri-mədəni irs nümunəsi – Azərbaycan muğamı, Azərbaycan aşıq sənəti, Novruz bayramı, Azərbaycan xalçaçılıq sənəti, Azərbaycan tar ifaçılıq sənəti, Qarabağ atüstü oyun ənənəsi – Çövkən, Azərbaycan kəlağayı sənəti, Lahıc misgərlik sənəti, Lavaş, Azərbaycan dolması və Kamança Qeyri-maddi Mədəni İrsin Reprezentativ Siyahısına daxil edilmişdir.
Eyni zamanda, 2017-ci ildə Azərbaycanın Şəki şəhəri UNESCO-nun “Yaradıcı şəhərlər şəbəkəsi” siyahısına daxil edilib.
Azərbaycan – UNESCO əlaqələrinin inkişafında yaddaqalan və vacib məqamlardan biri 1996-cı ildə dahi Azərbaycan şairi və mütəfəkkiri Məhəmməd Füzulinin anadan olmasının 500, 2000-ci ildə isə “Kitabi-Dədə Qorqud” dastanının 1300 illik yubileylərinin Parisdə – təşkilatın qərargahında da təntənə ilə qeyd edilməsi olmuşdur.
UNESCO -nun Yubileylər Proqramı çərçivəsində onlarca yubiley tədbiri beynəlxalq səviyyədə qeyd edilmişdir. Onların sırasında böyük alim Nəsirəddin Tusinin anadan olmasının 800 (2001), şərqşünas alim Mirzə Kazımbəyin 200 (2002), görkəmli alim, akademik Yusif Məmmədəliyevin 100 (2005), məşhur rəssam, xalça ustası Lətif Kərimovun 100 (2006), dahi bəstəkar Üzeyir Hacıbəylinin “Leyli və Məcnun” operasının ilk tamaşasının 100 (2008), görkəmli yazıçı Mir Cəlal Paşayevin 100 (2008), böyük rəssam Səttar Bəhlulzadənin 100 (2009), tanınmış alim, akademik Musa Əliyevin 100 (2009), orta əsrlərin məşhur şairəsi və alimi Məhsəti Gəncəvinin yaradıcılığının 900 (2013), dahi bəstəkar Üzeyir Hacıbəylinin “Arşın mal alan” musiqili komediyasının 100 (2013), filosof alim Seyid Yəhya Bakuvinin vəfatının 550 illik (2013), dahi bəstəkar Qara Qarayevin anadan olmasının 100 illiyi və s. yubiley tədbirlərinin adını çəkmək olar. Mədəniyyətlərin qovuşduğu körpü rolunu oynayan Azərbaycan Respublikası UNESCO-nun dəstəyi ilə bir sıra beynəlxalq tədbirlərə ev sahibliyi etmişdir.
BMT-nin Sivilizasiyalar Alyansı, UNESCO, Avropa Şurası, AŞ-nin Şimal-Cənub Mərkəzi və ISESCO -nun dəstəyi ilə təşkil edilən Ümumdünya Mədəniyyətlərarası Dialoq Forumu 2008-ci ildə Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin təşəbbüsü ilə irəli sürülən müxtəlif mədəniyyətlər və sivilizasiyalar arasında mədəniyyətlərarası dialoqun inkişafının nəzərdə tutulduğu “Bakı prosesi”nin davamı çərçivəsində respublikamızda həyata keçirilən tədbirlər sırasındadır.
Azərbaycanın UNESCO ilə ən vacib fəaliyyət istiqamətlərindən biri də erməni işğalçıları tərəfindən dağıdılmış nadir mədəniyyət inciləri haqqında məlumatların dünya ictimaiyyətinə çatdırılması, eyni zamanda həmin abidələrin, mədəniyyət ocaqlarının bərpası, qarət olunub respublikadan çıxarılmış sənət əsərlərinin qaytarılması məsələləridir.
Mehriban Əliyevaya mədəniyyətlərarası dialoqun möhkəmləndirilməsindəki xidmətlərinə görə UNESСO-nun “Qızıl Motsart” medalı ilə təltif edilib. 2010-cu il iyulun 30-da II Qəbələ Beynəlxalq Musiqi Festivalının açılışında “Qızıl Motsart” medalı Mehriban Əliyevaya təqdim edilib.
2011-ci ilə UNESCO ilə bağlanan müqavilə əsasında ölkəmiz, həmçinin zəlzələdən əziyyət çəkmiş Haitinin mədəni irsinin bərpasında iştirak etmişik. Azərbaycanın dünya mədəni irsinin təqdimatı və bərpasına yönələn xeyriyyəçilik fəaliyyəti Almaniyada Berlin qəsri, Versalda qədim abidələr, Fransada aşağı Normandiyadakı kilsə və Luvr muzeyi, müqəddəs Marçellinio və Pietro qədim əlyazmaları və katakombaları, Vatikanda San Sebastian katakombaları, İtaliyada Kapitoli muzeyində filosoflar zalı, Bolqarıstanda Trapezitsa muzeyi və digər bu kimi bir çox ölkələri əhatə edib.
18 iyul 2013-cü il tarixində Azərbaycanın UNESCO – ya üzv olmasının 20 illiyi münasibətilə Parisdə qurumun baş qərargahında UNESCO ilə Azərbaycan hökuməti arasında təhsil, elm, mədəniyyət və kommunikasiya sahəsində əməkdaşlığa dair Çərçivə Sazişi imzalanmışdır. Tədbirdə iştirak edən Azərbaycanın birinci xanımı, UNESCO -nun xoşməramlı səfiri Mehriban Əliyeva bu addımın “beynəlxalq səviyyədə başlanmış prioritet proqramlara və təşəbbüslərə dəstək verməklə UNESCO -nun ideallarının və prinsiplərinin dünyada təbliğinə töhfə verəcəyinə” əminliyini ifadə etmişdir.
2015-ci ildə Heydər Əliyev Fondunun dəstəyi ilə UNESCO-da təşkil olunan “Azərbaycan mədəniyyəti günləri” çərçivəsində UNESCO-nun Təcili Qorunmaya Ehtiyacı Olan Qeyri-Maddi Mədəni İrs Siyahısına salınmış Azərbaycanın çövkən oyununa həsr edilən sərgi təşkil olunmuş, fransız yazıçısı Jan-Lui Quronun “Qarabağ atları” kitabının təqdimatı keçirilmişdir. Eyni zamanda “Azərbaycan: ənənədən müasirliyə” adlı sərgisi açılmış və “Yeni caz nəsli” qrupunun konserti təşkil olunmuşdur.
2015-ci ilin mayında UNESCO-nun Xoşməramlı səfiri Mehriban xanım Əliyeva Bakıda III Ümumdünya Mədəniyyətlərarası Dialoq Forumu çərçivəsində “Sülh ağacı”nın açılış mərasimində iştirak etmişdir. Forumunun açılış mərasimində iştirak etmişlər. Forum çərçivəsində UNESCO-nun Baş durektoru İrina Bokova Azərbaycanın Kəlağayı sənətinin UNESCO-nun Qeyri-Maddi Mədəni İrs üzrə Reprezentativ siyahısına daxil edilməsini təsdiqləyən sənədi Mehriban xanım Əliyevaya təqdim etmişdir.
2015-ci ilin noyabrında UNESCO – nun Nizamnaməsinin qəbulunun 70 illiyi münasibətilə Parisdə, təşkilatın Baş qərargahında UNESCO – nun Baş Konfransının 38-ci sessiyasının Liderlər Forumu keçirilmişdir. Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev və xanımı, UNESCO – nun Xoşməramlı səfiri Mehriban Əliyeva Forumda iştirak etmişlər.
2017-ci ildə Bakıda keçirilən IV Ümumdünya Mədəniyyətlərarası Dialoq Forumu çərçivəsində Azərbaycanın Birinci vitse-prezidenti, UNESCO-nun Xoşməramlı səfiri Mehriban Əliyevanın iştirakı ilə “Qızlara təhsil verməklə zorakı ekstremizmə qarşı mübarizə” mövzusunda “dəyirmi masa” təşkil olunub.
2018-ci ilin mayında Parisdə UNESCO-nun sabiq baş direktoru Koişiro Matsuuranın 80 illiyi münasibətilə konfrans keçirilib. Azərbaycanın Birinci vitse-prezidenti, UNESCO-nun xoşməramlı səfiri Mehriban Əliyeva konfransda iştirak edib. Birinci vitse-prezidenti Mehriban Əliyeva konfransda çıxış edib.
Səfər zamanı Mehriban Əliyeva Parisdə UNESCO-nun baş qərargahında təşkilatın baş direktoru Odre Azule ilə görüşüb.
Baş direktor Odre Azule bu vəzifəyə seçiləndən sonra Azərbaycanla UNESCO arasındakı münasibətlərin zəngin tarixini daha dərindən öyrəndiyini və ikitərəfli əlaqələrin yüksək səviyyədə inkişaf etdiyini diqqətə çatdırdı. O, fəaliyyəti dövründə də ikitərəfli münasibətlərin inkişafına töhfə verəcəyini bildirib.
Azərbaycanın Birinci vitse-prezidenti, UNESCO-nun xoşməramlı səfiri Mehriban Əliyeva Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin təşəbbüsü olan “Bakı Prosesi”ndən söz açaraq, bu il həmin prosesin 10 illiyinin qeyd olunduğunu vurğulayıb.
Görüş zamanı 2018-ci ilin Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illik yubileyinin qeyd olunduğunu diqqətə çatdıran Mehriban xanım Əliyeva bildirdi ki, ötən 100 il ərzində Azərbaycan bir çox nailiyyətlər əldə edib. Bunlardan ən vacibi qadınlara seçib-seçilmək hüququnun verilməsidir ki, bu da UNESCO-nun məqsəd və məramlarına, mandatına uyğun məsələdir.
2019-cu il iyunun 30-da UNESKO-nun Ümumdünya İrs Komitəsinin 43-cü sessiyasının Bakıda yüksək səviyyədə keçirilməsi təşkil olundu. Dünyanın 180-dək ölkəsindən 3 minə yaxın nümayəndənin qatıldığı tədbir respublikamızın beynəlxalq arenada yüksək nüfuzunun təsdiqi olmaqla bərabər, Azərbaycanın tarixinin və müasir inkişaf səviyyəsinin, zəngin mədəniyyətinin, incəsənətinin dünyaya nümayişi üçün mühüm bir imkandır.
Sessiyanın növbəti iclasında “Xan Sarayı ilə birgə Şəkinin tarixi mərkəzi” adlı nominasiyası UNESKO-nun Ümumdünya İrs Siyahısına daxil edilib.
2019-cu il oktyabrın 31-də – Dünya Şəhərlər Günü münasibətilə UNESKO 48 ölkədən 66 şəhəri “yaradıcı şəhərlər şəbəkəsi”nə daxil edilib.
Mədəniyyət və Turizm, Xarici İşlər nazirliklərinin və Azərbaycan Respublikasının UNESKO yanındakı daimi nümayəndəliyinin səyləri nəticəsində Bakı şəhəri şəbəkənin “dizayn” tematikası üzrə siyahıya salınıb.
AZƏRBAYCAN – ISESCO
Azərbaycan Respublikası 1991-ci ildən ISESCO-nun üzvüdür. 1991-ci ildə qurulmuş bu münasibətlər Respublikamızın Birinci xanımı Mehriban Əliyevanın 24 noyabr 2006-cı il tarixində ISESCO-nun xoşməramlı səfiri adına layiq görülməsi ilə uğurlu inkişaf mərhələsinə qədəm qoymuşdur. Heydər Əliyev Fondunun prezidenti Mehriban xanım Əliyeva İslam ölkələrinin daxil olduğu bu təşkilatın yüksək adına layiq görülmüş ilk qadındır.
Hazırda İslam Ölkələri Elm, Təhsil və Mədəniyyət Təşkilatının – ISESCO-nun dünyada nüfuzu getdikcə artır. İSESCO-nun Baş direktoru Ə.O.əl-Tuveycri ölkəmizlə əməkdaşlığın səviyyəsindən razılığını və bu əməkdaşlığın genişləndirilməsinə marağını dəfələrlə vurğulamış, 2006-cı ildən etibarən Respublikamızda keçirilmiş bir sıra beynəlxalq əhəmiyyətli tədbirlərdə fəal iştirak etmişdir. Bu sırada Bakıda keçirilmiş aşağıdakı tədbirlər – “Gənclər sivilizasiyaların alyansı naminə” mövzusunda beynəlxalq konfrans (1-2 noyabr 2007-ci il), Heydər Əliyev Fondunun təşəbbüsü, UNESCO və ISESCO -nun dəstəyi keçirilmiş “Mədəniyyətlərarası dialoqda qadınların rolu” mövzusunda forum (10-11 iyun 2008-ci il), İslam ölkələri Elm və təhsil nazirlərinin VI Konfransı (6-7 oktyabr 2008-ci il), “Bakı – İslam mədəniyyətinin paytaxtı – 2009” Mədəniyyət ilinin açılış açılış mərasimi (18 fevral 2009-cu il), İslam ölkələri Mədəniyyət nazirlərinin VI Konfransı (13-15 oktyabr 2009-cu il), Dünya dini liderlərinin Bakı sammiti (26-27 aprel 2010), Ümumdünya mədəniyyətlərarası dialoq və Bakı Beynəlxalq Humanitar forumlarını xüsusilə qeyd edilməlidir.
ISESCO rəhbərliyinin təşkilatçılığı ilə görkəmli şərqşünas alim A.İmanquliyevanın “Müasir ərəb ədəbiyyatının korifeyləri” əsəri və “Ərəb hərfləri ilə Azərbaycan yazısı” kitabı ərəb dilində çap edilmişdir.
ISESCO -nun aylıq xüsusi jurnalında Azərbaycan ilə əlaqələrə həmişə geniş yer ayrılması, 2008-ci ildə Mərakeşdə Azərbaycan mədəniyyət günlərinin keçirilməsində ISESCO rəhbərliyinin göstərdiyi hərtərəfli dəstək diqqətə layıqdir. İSESCO çərçivəsində qəbul edilmiş qərarlarda Dağlıq Qarabağ problemi ilə bağlı maddələr öz əksini tapmışdır.
07-09 aprel 2011-ci il tarixlərində ISESCO-nun Baş direktoru Ə.O.əl-Tuveycri “Ümumdünya Mədəniyyətlərarası Dialoq Forumu”nda iştirak etmək məqsədilə Bakıda səfərdə olmuşdur.
Ə.O.əl-Tuveycri 2011-ci ildə elm, təhsil və mədəniyyət sahəsində əlaqələrin yaradılması və xalqlar arasında dialoqun qurulmasında səmərəli fəaliyyətinə görə Heydər Əliyev Fondunun “Qızıl çinar” beynəlxalq mükafatına layiq görülmüşdür. O, sözügedən mükafatın təqdim edilməsi məqsədilə 2011-ci ilin 9-11 may tarixlərində Bakıya səfər edərək, Ümummilli Lider Heydər Əliyevin anadan olmasının 88-ci ildönümü və Heydər Əliyev Fondunun fəaliyyətə başlamasının 7 illiyi münasibətilə keçirilmiş tədbirlərdə iştirak etmişdir.
17 oktyabr 2011-ci il tarixində ISESCO – nun Rabat şəhərindəki Daimi qərargahında İslam Əməkdaşlıq Təşkilatına üzv dövlətlərdə Sivilizasiyaların Alyansı üzrə Əlaqələndirmə Mərkəzinin 2-ci toplantısı çərçivəsində Azərbaycan Respublikasının dövlət müstəqilliyinin bərpasının 20 illiyi münasibətilə tədbir keçirilmişdir.
12-14 dekabr 2011-ci il tarixlərində ISESCO və Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyinin təşkilatçılığı ilə Bakıda “Qızların təhsilinin təşviq edilməsi: hazırkı vəziyyət, çağırışlar və gəlcək perspektivlər” mövzusunda beynəlxalq tədbir keçirilmişdir.
Xocalı soyqırımının 20-ci ildönümü ilə bağlı 2012-ci ilin fevralın 24-də ISESCO -nun mənzil qərargahında anma mərasimi keçirilmişdir.
Tədbirin hazırlanması və keçirilməsi ilə bağlı ISESCO -nun baş direktoru Ə.O.əl-Tüveycrinin göstərdiyi səylər və onun mərasimdə Ermənistan-Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ münaqişəsi, Xocalı soyqrımı barədə ədalətli və cəsarətli çıxışı xüsusilə qeyd edilməlidir.
ISESCO -nun Baş direktoru Ə.O.ət-Tuveycri Bakıda keçirilmiş “23-cü Crans Montana illik forum”da iştirak etmək məqsədilə 2012-ci ildə tarixlərində ölkəmizdə səfərdə olmuşdur. Səfər çərçivəsində Ə.O.ət-Tuveycri Respublikamızın Birinci xanımı, Heydər Əliyev Fondunun Prezidenti Mehriban Əliyeva tərəfindən qəbul edilmişdir. Mehriban xanım Əliyeva İSESCO-nun 30 illik yubiley xatirə qızıl medalı ilə təltif edilmişdir.
ISESCO -nun Baş direktoru Ə.O.ət-Tuveycri “İkinci Bakı Beynəlxalq Humanitar Forumu”nda iştirak etmək məqsədilə 04-05 oktyabr 2012-ci il tarixlərində ölkəmizdə səfərdə olmuşlar. Səfər çərçivəsində Ə.O.ət-Tuveycri Prezident İlham Əliyev tərəfindən qəbul edilmişdir. Ə.O.əl-Tüveycri təşkilatın fəaliyyətinə göstərdiyi yüksək qayğıya və dəstəyə görə ISESCO -nun 30 illiyinə həsr olunmuş emblemi dövlətimizin başçısına təqdim etmişdir.
07 may 2013-cü il tarixində ISESCO -nun mənzil qərargahında Azərbaycan xalqının Ümummilli lideri Heydər Əliyevin anadan olmasının 90 illiyinə həsr olunmuş təntənəli mərasim keçirilmişdir.
ISESCO -nun Baş direktoru Ə.O.ət-Tuveycri Azərbaycan Respublikası, ISESCO və BMT-nin birgə təşkilatçılığı ilə Bakıda keçirilmiş “Terrorizmin qarşısının alınması üçün əməkdaşlığa dair Beynəlxalq Konfrans”da, Heydər Əliyev Fondunun təşəbbüsü, UNESCO və ISESCO – nun dəstəyi ilə Bakıda keçirilən “İkinci Ümumdünya Mədəniyyətlərarası Dialoq Forumunda (29 may-1 iyun 2013-cü il), “Üçüncü Bakı Beynəlxalq Humanitar Forumu”nda (31 oktyabr-01 noyabr 2013-cü il) iştirak etmək məqsədilə ölkəmizdə səfərlərdə olmuşdur.
22-24 oktyabr 2013-cü il tarixlərində Bakıda “ ISESCO – nun Asiya regionu ölkələri üzrə Milli komissiyaları baş katiblərinin regional iclası” keçirilmişdir.
11-12 noyabr 2013-cü il tarixlərində Bakı şəhəri “ ISESCO – ya üzv ölkələrin Uşaq Məsələləri üzrə nazirlərinin IV Konfransı”na ev sahibliyi etmişdir. Konfransın əsas mövzusu islam dünyasında uşaqlar və urbanizasiya problemləri olmuşdur. Konfransdan əvvəl 8-9 noyabr tarixlərində ISESCO – ya üzv ölkələrin uşaq məsələləri üzrə yüksək səviyyəli ekspertlərinin görüşü keçirilmişdir.
2014-cü ilin 11 mart tarixində Birləşmiş Ərəb Əmirliklərinin paytaxtı Əbu Dabi şəhərində keçirilmiş “Müsəlman cəmiyyətlərində sülhün təşviqi” mövzusunda beynəlxalq konfrans çərçivəsində Azərbaycanla bağlı xüsusi tədbir təşkil edilmişdir.
2014-cü ilin 24-26 aprel tarixlərində Bakı şəhərində keçirilmiş İslam Dünyasının Gənc (20 yaşadək) klassik musiqi ifaçılarının 3-cü Beynəlxalq festival-müsabiqəsinə ISESCO tərəfindən təşkilati dəstək göstərilmişdir.
2014-cü ilin 19 noyabr tarixində ISESCO Baş direktoru Ə.O.əl-Tuveycri Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyevin Sərəncamı ilə Bakı Beynəlxalq Multikulturalizm Mərkəzinin Himayəçilik Şurasının üzvü təyin edilmişdir.
2015-ci ilin 23-24 noyabr tarixlərində İslam Təhsil, Elm və Mədəniyyət Təşkilatının İcraiyyə Şurasının 36-cı sessiyası Bakıda keçirilmişdir.
2015-ci ilin Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 25 noyabr 2015-ci il tarixli sərəncamı ilə Azərbaycan Respublikası və ISESCO arasında hərtərəfli uğurlu əməkdaşlığın qurulmasında səmərəli fəaliyyətinə və Azərbaycan xalqının mədəni irsinin beynəlxalq miqyasda tanıdılmasında müstəsna xidmətlərinə görə ISESCO Baş direktoru Ə.O. əl-Tuveycri “Dostluq” ordeni ilə təltif edilmişdir.
26-27 noyabr 2015-ci il tarixlərində İslam Təhsil, Elm və Mədəniyyət Təşkilatının 12-ci Baş Konfransı Bakıda keçirilmişdir. Tədbirin açılış mərasimində Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyev və xanımı, ISESCO – nun xoşməramlı səfiri Mehriban Əliyeva iştirak etmişdir.
11 Noyabr 2017 – ci tarixdə Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Vətəndaşlara Xidmət və Sosial İnnovasiyalar üzrə Dövlət Agentliyi ilə İslam Təhsil, Elm və Mədəniyyət Təşkilatı arasında Anlaşma Memorandumu imzalanıb.
Anlaşma Memorandumunun imzalanmasında məqsəd Dövlət Agentliyi və İSESCO arasında mövcud ikitərəfli əməkdaşlığı daha da gücləndirmək, İSESCO-ya üzv ölkələrdə dövlət xidmətlərinin göstərilməsi sahəsini daha da təkmilləşdirmək üçün “ASAN xidmət” modelinin tətbiqi üzrə əməkdaşlığı təşviq etdirməkdən ibarətdir.
2018-ci il 20 iyun tarixində Naxçıvanda “Naxçıvan İslam Mədəniyyətinin Paytaxtı-2018”in açılış tədbiri keçirilib. Tədbirdə ISESCO Baş direktoru Əbdüləziz Osman əl-Tuveycri və müxtəlif ölkələrdən gəlmiş rəsmi qonaqlar iştirak ediblər.
AZƏRBAYCAN – TÜRKDİLLİ DÖVLƏTLƏRİN ƏMƏKDAŞLIQ ŞURASI
Türkdilli Dövlətlərin Əməkdaşlıq Şurasının (Türk Şurası) fəaliyyətinin əsas məqsədi türkdilli ölkələr arasında hərtərəfli əməkldaşlığa yardım etmək olan beynəlxalq hökumətlərarası təşkilatdır. Təşkilat türkdilli ölkələrin dövlət başçılarının 3 oktyabr 2009-cu il tarixində Naxçıvan şəhərində keçirilən Zirvə görüşündə imzalanmış Naxçıvan Sazişinə əsasən yaradılmışdır. Azərbaycan, Qazaxıstan, Qırğızıstan və Türkiyə təşkilatın təsisçi üzvləridir.
Türk Şurası 1992-ci ildən etibarən keçirilən türkdilli ölkələrin dövlət başçılarının zirvə görüşlərindən qaynaqlanan ümumi siyasi iradənin nəticəsi olaraq yaranmışdır.
2010-cu ildə İstanbulda keçirilən 10-cu Zirvə Görüşündə Türkdilli Dövlətlərin Əməkdaşlıq Şurasının Katibliyi fəaliyyətə başlamışdır.
Türk Şurası təsis edildikdən sonra zirvə görüşləri “Türkdilli Dövlətlərin Əməkdaşlıq Şurasının Zirvə Görüşləri” olaraq adlandırılır. Təşkilat yarandıqdan sonra Almatı, Bişkek, Qəbələ, Bodrum və Astana olmaqla beş zirvə görüşü keçirilmişdir.
Türk Şurasının birinci Zirvə Görüşü “İqtisadi əməkdaşlıq” mövzusu adı altında 20-21 oktyabr 2011-ci il tarixlərində Almatı şəhərində baş tutmuşdur.
Türk Şurasının ikinci Zirvə Görüşü 22-23 avqust 2012-ci tarixlərində Bişkek şəhərində keçirilmişdir. Zirvə görüşü mövzusu “Təhsil, elm və mədəniyyət sahəsində əməkdaşlıq” olmuşdur.
Türk Şurasının üçüncü Zirvə Görüşü 15-16 avqust 2013-cü il tarixlərində Qəbələ şəhərində keçirilmişdir. Zirvə görüşün mövzusu “Nəqliyyat və bağlantı” olmuşdur.
Türk Şurasının dördüncü Zirvə Görüşü “Turizm sahəsində əməkdaşlıq” mövzusu adı altında 4-5 iyun 2014-cü il tarixlərində Bodrum şəhərində keçirilmişdir.
Türk Şurasının beşinci Zirvə Görüşü 10-11 sentyabr 2015-ci il tarixlərində “Media və informasiya sahəsində əməkdaşlıq” mövzusu adı altında Astana şəhərində keçirilmişdir.
Türk Şurasının əsas fəaliyyət məqsədləri və vəzifələri Naxçıvan Sazişi ilə müəyyən edilmiş və aşağıdakılardan ibarətdir:
Tərəflər arasında qarşılıqlı etimadın möhkəmləndirilməsi;
Regionda və dünyada sülhün bərqərar edilməsi;Xarici siyasət məsələlərinə ortaq yanaşmanın təşviq edilməsi;
Beynəlxalq terrorizm, separatçılıq, ekstremizm və transmilli cinayətkarlığa qarşı mübarizənin əlaqələndirilməsi;
Ortaq maraq kəsb edən bütün sahələrdə regional və ikitərəfli əməkdaşlığın gücləndirilməsi;
Ticarət əlaqələri və investisiyalar üçün əlverişli şəraitin yaradılması;
Hərtərəfli və balanslaşdırılmış iqtisadi yüksəlişə, sosial və mədəni inkişafa səy göstərilməsi;
Elm, texnologiyalar, təhsil və mədəniyyət sahəsində qarşılıqlı əlaqələrin genişləndirilməsi;
Kütləvi informasiya vasitələri arasında əlaqələrin, eləcə də daha geniş miqyasda informasiya mübadiləsinin təşviq edilməsi;
Hüquqi məlumatların mübadiləsinin, hüquq sahəsində əməkdaşlığın genişləndirilməsi.
Türk Şurasının öz vəzifələrini yerinə yetirə bilməsi və qarşıya qoyulan məqsədlərə nail ola bilməsi üçün strukturu aşağıdakı kimi formalaşdırılmışdır:
Dövlət Başçıları Şurası
Xarici İşlər Nazirləri Şurası
Yüksək Vəzifəli Şəxslər Komitəsi
Ağsaqqallar Şurası
Katiblik
Dövlət Başçıları Şurasının toplantısına ev sahibliyi edən üzv ölkə növbəti zirvəyə qədər Türk Şurasına sədrlik edir.
Azərbaycan TDƏŞ-lə yanaşı, bu qurumun əlaqəli orqan və təşkilatları olan TÜRKSOY, TÜRKPA, Türk Akademiyası, Türk Mədəniyyəti və İrsi Fondu (qərargahı Bakıda yerləşir), Türk Biznes Şurası ilə də sıx əməkdaşlıq edir və üzv ölkələr arasında elm, təhsil, mədəniyyət və incəsənət sahəsində əməkdaşlığın genişləndirilməsi, beynəlxalq səviyyədə türk dünyasının ortaq dəyərlərinin tanıdılması və təşviq edilməsi sahəsində aktiv rol oynayır. Təsadüfi deyildir ki, TDƏŞ-in 2012-ci ildə Bişkekdə keçirilmiş İkinci Zirvə görüşündə Azərbaycanın təşəbbüsü ilə yaradılmış Türk Mədəniyyəti və İrsi Fondu 2015-ci il tarixindən etibarən qərargahı Bakı şəhərində yerləşməklə beynəlxalq təşkilat kimi fəaliyyətə başlamışdır.
Qərargahı Ankarada yerləşən TÜRKSOY (Beynəlxalq Türk Mədəniyyəti Təşkilatı) 1993-cü ildə təsis edilmişdir. Təşkilatın fəaliyyət məqsədi üzv ölkələr arasında elm, təhsil, mədəniyyət və incəsənət sahəsində əməkdaşlığın genişləndirilməsi, beynəlxalq səviyyədə türk dünyasının ortaq dəyərlərinin tanıdılması və təşviq edilməsi, eləcə də türkdilli ölkələr arasında mədəni əlaqələrin dərinləşdirilməsidir.
TÜRKPA (Türkdilli Ölkələrin Parlament Assambleyası) İstanbul sazişi əsasında yaradılmış, 2008-ci ildə fəaliyyətə başlamışdır. Qərargahı Bakıda yerləşir. Assambleyanın məqsədi türkdilli ölkələrin parlament strukturları arasında əməkdaşlığın genişləndirilməsindən ibarətdir.
Türk Akademiyası 2010-cu ildə Qazaxıstanda qeydiyyatdan keçmiş təşkilat olaraq fəaliyyətə başlamışdır. Türk Akademiyasının yaradılması haqqında Saziş 22-23 avqust 2012-ci ildə Türk Şurasının Bişkekdə keçirilən 2-ci Zirvə Görüşündə imzalanmış və Akademiyaya beynəlxalq status verilmişdir. Türk Akademiyası Astanada yerləşir. Türk dilinin, ədəbiyyatının, mədəniyyətinin və etnoqrafiyasının tədqiqini koordinasiya və təşviq etmək məqsədilə fəaliyyət göstərir. Akademiyanın digər fəaliyyət məqsədləri türk xalqlarının mədəni və mənəvi irsinin tədqiq edilməsi, dünya sivilizasiyasının inkişafında payının artırılması, dünya ictimaiyyətinin türk xalqlarının nailiyyətləri haqqında məlumatlandırılmasıdır.
Türk Mədəniyyəti və İrsi Fondunun Nizamnaməsi 22-23 avqust 2012-ci ildə Bişkek Zirvəsındə imzalanmışdır. Qərargahı Bakı şəhərində yerləşən Fond türk dünyası ilə bağlı müxtəlif tədbirlər, layihələr və proqramları maliyyələşdirmək və dəstəkləmək yolu ilə türk mədəniyyətinin və irsinin qorunmasına, tədqiqinə və təbliğinə köməklik göstərir.
Türk Biznes Şurası 2011-ci ildə təsis edilmişdir. Qurum Türk Şurasına üzv ölkələrin işgüzar dairələri və digər təşkilatları vasitəsilə türkdilli ölkələr arasında iqtisadi əməkdaşlığın dərinləşdirilməsini həyata keçirir.
Türk Şurası beynəlxalq təşkilatlarla əməkdaşlığa böyük önəm verir. Şura artıq İslam Əməkdaşlıq Təşkilatı, İqtisadi Əməkdaşlıq Təşkilatı, ATƏT, Qara Dəniz İqtisadi Əməkdaşlıq Təşkilatı, Asiyada Qarşılıqlı Fəaliyyət və Etimad Tədbirləri Müşavirəsi, BMT, Ümumdünya Turizm Təşkilatı ilə əlaqələr qurmuşdur.
TDƏŞ-in bu günə qədər keçirilmiş bütün zirvə görüşlərində olduğu kimi, üzv ölkələrin dövlət başçıları tərəfindən 11 sentyabr 2015-ci il tarixində Astanada qəbul edilmiş Beşinci Zirvə Görüşünün Bəyannaməsində tərəflər, Ermənistan-Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin tezliklə Azərbaycan Respublikasının suverenliyi, ərazi bütövlüyü və beynəlxalq sərhədlərinin toxunulmazlığı əsasında həllinin vacibliyini bir daha vurğulamışlar.
AZƏRBAYCAN – QARA DƏNİZ İQTİSADİ ƏMƏKDAŞLIQ TƏŞKİLATI
1992-ci ildə 11 dövlət tərəfindən (Azərbaycan, Türkiyə, Albaniya, Bolqarıstan, Gürcüstan, Ukrayna, Rumıniya, Moldova, Rusiya, Yunanıstan, Ermənistan və 1999-cu ildə Serbiyanın təşkilata qoşulması ilə) yaradılan QDİƏT-in başlıca məqsədi region dövlətləri arasında qarşılıqlı iqtisadi, siyasi əməkdaşlığın inkişaf etdirilməsi və bölgədə birgə səylər nəticəsində təhlükəsizliyin qorunmasından ibarətdir.
Təşkilatda müşahidəçi statusunda ABŞ, Avstriya, Polşa, Almaniya, İtaliya, İsrail, Çexiya, Slovakiya, Xorvatiya, Belarus, Misir, Tunis kimi dövlətlər və Avropa İttifaqı Komissiyası, Beynəlxalq Qara Dəniz Klubu, Enerji Xartiyası Katibliyi, Qara Dəniz Komissiyası kimi təşkilatlar iştirak edirlər.
Azərbaycan 1992-ci il iyunun 25-dən etibarən QDİƏT-in təsisçi üzvüdür. Həmin tarixdə təşkilatın 11 təsisçi üzv ölkəsinin dövlət başçıları tərəfindən QDİƏT-in Bəyannaməsi imzalandı. Bəzən “İstanbul Bəyannaməsi” adlanan bu sənəddə Qara dəniz əməkdaşlığının prinsipləri, əsasları, istiqamətləri və ilkin mexanizmləri əks olunmuşdur. Azərbaycanın bu təşkilatın işində iştirakının əsas məqsədi Qara dəniz regionunda xüsusi rola malik olduğunu sübut etmək və onu möhkəmləndirmək, regiona mütərəqqi qurucu münasibət bəslədiyini göstərmək, Avropaya inteqrasiya siyasətini həyata keçirmək, Azərbaycanın nəqliyyat-tranzit potensialını gücləndirmək, üzv ölkələrlə çoxtərəfli əməkdaşlıq mexanizmi qurmaq, bununla da strateji maraqlarını qorumaq idi. Təşkilat daxilində əməkdaşlığın inkişaf etdirilməsində 1995-ci il iyunun 30-da Buxarestdə keçirilən QDİƏT-ə üzv ölkələrin dövlət və hökumət başçılarının zirvə görüşü mühüm rol oynamışdır. Bu zirvə görüşündə Ümummilli lider Heydər Əliyev də iştirak etmişdir. Tədbirdə çıxış edən Heydər Əliyev münaqişələrin həllində regionda siyasi şəraiti sabitləşdirmək üçün inteqrasiya proseslərinin genişləndirilməsinin vacib olduğunu bildirmişdir. Zirvə görüşünün sonunda qəbul edilən Buxarest Bəyannaməsində region ölkələri arasında iqtisadi əməkdaşlığı sürətləndirmək, müxtəlif sahələrdə əməkdaşlıq etmək, xüsusi layihələri həyata keçirmək, biznes dairələri arasında əlaqələri təşviq etmək və s. məsələlərin vacibliyi vurğulanmışdır. 1998-ci il iyunun 5-də təşkilata üzv dövlət və hökumət başçılarının Yalta şəhərində keçirilən görüşündə təşkilatın nizamnaməsi imzalanmışdır. Dövlət başçısı Heydər Əliyev tərəfindən 1998-ci il dekabrın 1-də imzalanmış sərəncamla QDİƏT-in Nizamnaməsi Azərbaycan Respublikası tərəfindən təsdiq edilmişdir. Azərbaycan müxtəlif dövrlərdə təşkilatın qaydalarına uyğun olaraq QDİƏT-in sədrliyini həyata keçirmişdir. Azərbaycanın sədrliyi dövründə əsasən nəqliyyat, energetika, kommunikasiya, ticarət sahələrində əməkdaşlığın inkişaf etdirilməsi üçün layihələr həyata keçirilmişdir. Azərbaycan Respublikası QDİƏT çərçivəsində bir sıra prioritet sahələr, o cümlədən ticarət, gömrük, nəqliyyat, enerji, ətraf mühit, informasiya və kommunikasiya, elmi tədqiqat, texnologiyalar və s. üzrə qarşılıqlı maraqlar əsasında əməkdaşlığın inkişaf etdirilməsinə əhəmiyyət verir. Təşkilatın prioritet istiqamətləri olan enerji və nəqliyyat sahələrinə Azərbaycan mühüm önəm verir. Azərbaycan Respublikası tərəfindən istər QDİƏT-ə daxil olan, istərsə də bu təşkilata üzv olmayan dövlətlərlə bu sahələrdə geniş əməkdaşlıq qurulmuşdur. Azərbaycanın əsas iştirakçısı olduğu və tam gücü ilə dəstəklədiyi enerji layihələri (Bakı–Tbilisi–Ceyhan, Bakı –Novorossiysk və Bakı– Supsa neft kəmərləri, Bakı – Tbilisi – Ərzurum, hazırda həyata keçirilən TANAP, TAP qaz boru kəmərləri və bütövlükdə “Cənub Qaz Dəhlizi”) və nəqliyyat layihələri (Bakı–Tbilisi–Qars) Xəzər hövzəsi ilə Qara dəniz hövzəsi arasında iqtisadi əməkdaşlığın daha da genişləndirilməsinə xidmət edir. Azərbaycanın coğrafi-strateji mövqeyi, bir sıra mühüm nəqliyyat dəhlizlərinin bu ərazidən keçməsi ölkəni Avropa ilə Asiya arasında etibarlı tranzit məkanına çevirmişdir.
26 iyun 2012-ci il tarixində İstanbulda Prezident İlham Əliyevin də iştirakı ilə QDİƏT-in 20 illik Yubiley Sammiti keçirilmişdir.
Təşkilat yaranandan bəri fəaliyyəti dövründə QDİƏT üzv ölkələr arasında siyasi və iqtisadi münasibətlərin daha da yaxınlaşmasına yeni imkanlar açmışdır. Təşkilatın beynəlxalq iqtisadiyyatda önəmli rolu olmuş, bölgədə iqtisadi əlaqələrin, o cümlədən üzv ölkələr arasında əməkdaşlığın genişlənməsinə, özəl sektorun, ticarətin, mədəniyyətin, turizmin inkişafına təkan vermişdir. Bütün bunlar isə üzv ölkələrin səyləri nəticəsində mümkün olmuşdur. Avrasiyanın mərkəzində yerləşən, Qara dənizətrafı və ona yaxın ölkələri, o cümlədən Azərbaycanı birləşdirən bu təşkilat tarixi İpək Yolunun bərpasında və enerji resurslarının daşınmasında mühüm rola malikdir.
Azərbaycan QDİƏT yaranandan bəri bu qurumdan regional və regionlararası iqtisadi əməkdaşlıq platforması kimi yararlanmışdır. Qarşılıqlı iqtisadi maraqlara söykənən beynəlxalq əməkdaşlığı dəstəkləyən Azərbaycan üçün QDİƏT gələcəkdə də ölkənin iqtisadi inkişafı, Qara və Xəzər dənizləri regionları arasında əlaqələrin möhkəmləndirilməsi baxımından müəyyən rol oynamaq imkanlarına malikdir.
AZƏRBAYCAN – İQTİSADİ ƏMƏKDAŞLIQ TƏŞKİLATI
İqtisadi Əməkdaşlıq Təşkilatının (İƏT) əsası Türkiyə, İran və Pakistanın təşəbbüsü ilə 1985-ci ildə qoyulmuşdur. İƏT 1964-1979-cu illərdə fəaliyyət göstərmiş Regional Əməkdaşlıq və İnkişaf Təşkilatının davamı kimi yaradılmışdır. Təşkilatın əsas məqsədi region dövlətlərinin sahib olduğu resurslardan tam istifadəni təmin etməklə İƏT-in dünya iqtisadiyyatında payını artırmaqdır. Bu da, öz növbəsində, üzv dövlətlərin iqtisadiyyatının dünya iqtisadiyyatına inteqrasiya olunmasına gətirib çıxaracaqdır. İƏT eyni zamanda iqtisadiyyatın liberallaşdırılması, üzv dövlətlər və digər dövlətlər arasında ticarət baryerlərinin aradan qaldırılmasına çalışır. 1992- ci ildə Türkiyə, İran və Pakistandan başqa, daha 7 dövlət, o cümlədən Azərbaycan, Qazaxıstan, Özbəkistan, Türkmənistan, Tacikistan, Qırğızıstan və Əfqanıstan bu təşkilata qoşulmuşdur. Yeni üzvlərin təşkilata qoşulması İƏT Nazirlər Şurasının 1992-ci il noyabrın 28-də İslamabadda keçirilmiş növbədənkənar iclası zamanı İzmir müqaviləsinə qoşulmaqla baş vermişdir. Bundan sonra yeni üzv dövlətlərin xarici işlər nazirləri tərəfindən İƏT-ə qəbul olunmaları barədə akt imzalanmışdır. İƏT-ə yeni üzvlərin daxil olması tarixi hazırda “İƏT Günü” kimi qeyd olunur. İƏT-ə üzv dövlətlərin sayının artması və bununla da daha böyük regionu əhatə etməsi onun vəzifələrini artırmış və daha böyük resursları idarə etmək imkanı yaratmışdır. İƏT regionunda iqtisadi əlaqələrin inkişaf etdirilməsi qarşısında dayanan əsas maneələr lazımi infrastrukturun və institutların olmamasıdır. Məhz buna görə də İƏT bu maneələrin aradan qaldırılması istiqamətində müxtəlif layihələr həyata keçirir.
İƏT-in əsas ali orqanı iştirakçı ölkələrin xarici işlər nazirlərindən ibarət Nazirlər Şurasıdır. Nazirlər Şurasının iclasları ildə bir dəfə növbə ilə iştirakçı ölkələrin birinin ərazisində keçirilir. İƏT-in Katibliyi Tehranda yerləşir. Onun rəhbəri, yəni Baş katib 4 ildən bir üzv ölkələr arasından növbə ilə seçilir. İƏT 1993-cü ildə BMT Baş Assambleyasının 48-ci sessiyasında BMT-də, 1994-cü ildə isə İslam Konfransı Təşkilatında müşahidəçi statusu almışdır.
Sovet hökuməti dağıldıqdan sonra bir çox postsovet dövləti kimi, Azərbaycanın da İƏT-ə marağı yarandı. Çünki keçmiş SSRİ-nin tərkibində olan dövlətlər beynəlxalq ticarət əlaqələrindən və dəyər zəncirindən kənarda qalmışdılar. İƏT bu dövlətlər üçün iqtisadi əlaqələri genişləndirmək imkanı yaradırdı. Bazar iqtisadiyyatına keçidin ilk mərhələsində olan Azərbaycan üçün dünya ticarətinə qoşulmaq çətin idi, məhz buna görə də İƏT Azərbaycanın dünya iqtisadiyyatına inteqrasiyası üçün imkan yaradırdı. Digər tərəfdən, coğrafi mövqe və mədəni yaxınlıq baxımından da İƏT-ə üzv dövlətlərlə iqtisadi əlaqələrin qurulması əhəmiyyətli idi. Eyni zamanda təbii resurslarla zəngin olan bir ölkə kimi Azərbaycanın iqtisadi maraqları İƏT-in iqtisadi maraqları ilə üst-üstə düşürdü. Azərbaycan Respublikası ilə İƏT arasında ilk münasibətlərin yaranması 1991-ci ilin fevralına təsadüf edir. Azərbaycan İƏT-ə bu qurumun təsis edilməsi haqqında 1987-ci il tarixli İzmir müqaviləsinin və bu müqavilənin 1990-cı il 18 iyun və 1992-ci il 28 noyabr tarixli protokollarının Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin 3 sentyabr 1993-cü il tarixli 699 nömrəli qərarı ilə ratifikasiya etməsi nəticəsində qoşulmuşdur. 1997-ci ildən bəri Azərbaycan Respublikasının İran İslam Respublikasındakı fövqəladə və səlahiyyətli səfiri eyni zamanda İqtisadi Əməkdaşlıq Təşkilatının Daimi Nümayəndələr Şurasında Azərbaycan Respublikasının daimi nümayəndəsidir. İƏT çərçivəsində Azərbaycan digər üzv ölkələrlə bir sıra prioritet sahələr, o cümlədən nəqliyyat, enerji, ticarət və investisiya sahələri üzrə əməkdaşlıq etməkdədir. Bu çərçivədə Azərbaycan “İƏT-ə üzv dövlətlər arasında ticarət əməkdaşlığına dair Çərçivə Sazişi”, “İƏT regionunda tranzit nəqliyyatı haqqında Saziş”, “İƏT regionunda investisiyaların təşviqi və qorunması haqqında Saziş” də daxil olmaqla, müxtəlif sahələrdə 11 sənəd imzalamışdır4. Üzv dövlətlərin strateji coğrafi mövqedə yerləşməsi, Qərblə Şərqi birləşdirən nəqliyyat yollarına və zəngin təbii sərvətlərə malik olması İƏT-in əhəmiyyətini daha da artırır. Bu baxımdan Azərbaycan İƏT-də xüsusi əhəmiyyətə malik olan dövlətlərdəndir. İƏT ilə əlaqələr daima Ümummilli lider Heydər Əliyevin diqqət mərkəzində olmuşdur. Bu, eyni zamanda Ümummilli liderin o dövrdə müsəlman dünyası ilə əlaqələrin genişləndirilməsi istiqamətində apardığı siyasətlə bağlı idi. 1993-cü il 5-7 iyul tarixlərində İstanbulda İƏT ölkələri dövlət başçılarının II sammiti keçirilmişdi. Həmin dövrdə Azərbaycan Respublikası Prezidentinin səlahiyyətlərini həyata keçirən Ali Sovetin Sədri Heydər Əliyev İƏT-in II Sammitinin iştirakçılarına müraciət ünvanlamışdı. Bu sammitdə İƏT-in uzunmüddətli inkişafına dair İstanbul Bəyannaməsi qəbul edilmişdir. Bəyannamədə İƏT-in iqtisadiyyat, elm və mədəniyyət sahələrində başlıca vəzifələri və fəaliyyət istiqamətləri müəyyənləşdirilmişdir. İstanbul sammitində iştirakçılar erməni silahlı qüvvələrinin Azərbaycan ərazilərinə hücumlarını pisləmiş, Ermənistandan öz qoşunlarını Azərbaycanın işğal olunmuş ərazilərindən çıxarmağı və BMT Təhlükəsizlik Şurasının 822-ci qətnaməsini yerinə yetirməyi tələb etmişdilər. 1995-ci il martın 13-də İslamabadda İƏT-in III Sammiti öz işinə başlamış və Azərbaycan bu sammitdə xarici işlər naziri səviyyəsində təmsil olunmuşdu. Sammitdə tranzit ticarəti, İƏT ölkələri iş adamlarına viza verilməsi prosedurunun sadələşdirilməsi, İƏT gəmiçilik şirkətinin, İƏT hava şirkətinin və onların nizamnamələrinin təsis olunması barədə sazişlər imzalanmışdır. 1996-cı il 13-14 may tarixlərində isə Heydər Əliyev İƏT-in Aşqabadda keçirilən IV Sammitində iştirak etmişdi. Sammitdə çıxış edən ölkə başçısı demişdir: “Dünya təcrübəsi göstərir ki, heç bir ölkə beynəlxalq əməkdaşlıq, təcrübə mübadiləsi olmadan, səylər və ehtiyatlar birləşdirilmədən təkbaşına iqtisadi tərəqqiyə nail ola bilməz. Məhz buna görə də təşkilatda fəal iştirak etmək təkcə iqtisadi maraqların olmasından deyil, həm də tarixi köklərin, ənənələrin, mədəniyyətin eyniliyi ilə bağlı olduğumuz qardaş ölkələrlə sıx əməkdaşlıq Azərbaycan Respublikasının xarici siyasətinin üstün istiqaməti olmasından irəli gəlir”. Bu sammitdə eyni zamanda nəqliyyat və kommunikasiyanın inkişafına dair (1998-2007-ci illər üçün) proqram qəbul edilmişdir. İƏT-in 2000-ci il iyunun 9-da Tehranda keçirilən zirvə görüşündə Pakistanın keçmiş dövlət başçısı Pərviz Müşərrəf Ermənistanın Azərbaycana qarşı təcavüzünə son qoymaq üçün ölkəsinin hər cür yardım göstərməyə hazır olduğunu bəyan etmişdi. Prezident Heydər Əliyev regionda iqtisadiyyatın inkişaf etdirilməsi üçün Böyük İpək Yolunun bərpa olunmasının vacibliyini diqqətə çatdırmışdı.
2002-ci il oktyabrın 18-də İƏT-in İstanbulda keçirilən VII Zirvə görüşündə Prezident Heydər Əliyev iştirak etmişdi. Bu toplantıdakı çıxışında Prezident Əfqanıstanda baş verən müsbət dəyişiklikləri alqışlayaraq 350 milyona yaxın insanın yaşadığı regionu əhatə edən İƏT-in yoxsulluğun azaldılması üçün xüsusilə dövlətlərarası əməkdaşlığı inkişaf etdirməli olduğunu və birgə layihələrin həyata keçirilməsinin təşviq edilməsinin əhəmiyyətini vurğulamışdır. Prezident İlham Əliyev də İƏT ilə əməkdaşlığa xüsusi diqqət yetirmiş və bu əməkdaşlığı xarici siyasətin prioritet sahələrindən biri kimi qiymətləndirmişdir.
İƏT-in IX Zirvə görüşü 2006-cı ildə Bakıda keçirilmişdir. Bu toplantı İƏT tarixində vacib görüşlərdən biri hesab olunur. IX Zirvə görüşündən sonra İƏT-də sədrlik Azərbaycana keçmişdir. Azərbaycan Prezidenti zirvə görüşündə çıxış edərək demişdir: “Biz bir neçə beynəlxalq, regional layihələrin iştirakçısı, təşkilatçısıyıq və çox istəyirik ki, İqtisadi Əməkdaşlıq Təşkilatı çərçivəsində də konkret layihələr daha çox olsun. Biz konkret məsələlər ətrafında diskussiya apararaq və praktik addımların atılması üçün lazım olan bütün tədbirləri görməliyik”. 2007-ci il fevralın 8-də Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev İƏT-in Baş katibi Xurşid Ənvəri qəbul etmişdir. Görüş zamanı Baş katib Pakistan xalqının Ermənistanın Azərbaycana təcavüzünü qəti şəkildə pislədiyini bir daha bəyan etmişdir. X Zirvə görüşü isə Tehranda 2009-cu il martın 11-də keçirilmişdir.
Prezident İlham Əliyev bu toplantıda cıxış edərək bildirmişdir: “Son üç il ərzində bizim sədrliyimiz altında İqtisadi Əməkdaşlıq Təşkilatında müxtəlif təşəbbüslər irəli sürülmüşdür. Eyni zamanda, Azərbaycanın təşəbbüsü ilə bölgədə enerji, nəqliyyat və digər sahələrdə çox önəmli addımlar atılmışdır. Azərbaycan enerji təhlükəsizliyinin möhkəmləndirilməsi işinə öz töhfəsini verməkdə davam edir”. Sammitdə eyni zamanda Tehran Bəyannaməsi qəbul olunmuşdur. Bəyannamədə regional münaqişələrin sülh yolu ilə və dövlətlərin ərazi bütövlüyü çərçivəsində həllinin zəruriliyi vurğulanmışdır. 2012-ci il İƏT çərçivəsində bir çox tədbirlərin Azərbaycanda keçirilməsi ili kimi yadda qalmışdır. Belə ki, 2012-ci ilin 2-3 may tarixlərində Azərbaycanda İxracın və İnvestisiyaların Təşviqi Fondunun (AZPROMO) təşkilatçılığı ilə İƏT-ə üzv dövlətlərin ticarətin təşviqi üzrə təşkilatlarının rəhbərlərinin 2-ci iclası Bakıda keçirilmişdir.
16 oktyabr 2012-ci ildə Bakıda İqtisadi Əməkdaşlıq Təşkilatının 12-ci Zirvə görüşü keçirilib. Zirvə toplantısının yekununda Bakı bəyannaməsi qəbul edilib.
Azərbaycanın İƏT ilə iqtisadi əlaqələrində qurumun Ticarət və İnkişaf Bankı da mühüm rol oynayır. Ticarət və İnkişaf Bankı (“ECOBank”) 2008-ci ildə İƏT ölkələrinin daxili regional ticarətini genişləndirmək, iqtisadi inkişafı sürətləndirmək və infrastruktur, telekommunikasiya, energetika və digər sahələrdə həyata keçirilən layihələri maliyyələşdirmək məqsədilə yaradılmışdır. 2012-ci il sentyabrın 28-də bankın nizamnaməsi Azərbaycan Respublikası tərəfindən imzalanmış, 2013-cü il fevralın 15-də Milli Məclis tərəfindən təsdiq olunmuşdur. Hazırda Azərbaycan “ECOBank”ın səhmdarlarından biridir.
İƏT regionun əsas nəqliyyat xətləri olan Şimal – Cənub və Şərq – Qərb dəhlizlərinin inkişaf etdirilməsi üçün layihələr həyata keçirir. Bu layihələr çərçivəsində Azərbaycan Qəzvin–Rəşt–Astara dəmir yolu layihəsinin iştirakçısıdır.
2017-ci il oktyabrında İstanbulda İnkişaf etməkdə olan səkkiz ölkənin İqtisadi Əməkdaşlıq Təşkilatının (D-8) “Əməkdaşlıq yolu ilə imkanları artırmaq” devizi altında IX Zirvə görüşü keçirilib.
Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev Türkiyə Respublikasının Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğanın dəvəti ilə xüsusi qonaq qismində Zirvə görüşündə iştirak edib.
Azərbaycan üçün İƏT daima etibarlı tərəfdaş olmuşdur. Buna görə də Azərbaycan bu əməkdaşlığa istər ticarət əlaqələrinin inkişaf etdirilməsi, istər daxili tələbatın ödənilməsi, istərsə də dünya iqtisadiyyatına inteqrasiyanın artırılması baxımından xüsusi əhəmiyyət vermiş və yüksək qiymətləndirmişdir. İƏT ilə əməkdaşlığı daha da əhəmiyyətli edən isə müstəqilliyinin ilk illərində dünya ilə iqtisadi əlaqələrdən geri qalan Azərbaycan üçün İƏT-in geniş və perspektivli imkanlar yaratması və Azərbaycanın dünya bazarına qoşulmasına yardımçı olması olmuşdur. Ümummilli lider Heydər Əliyev də o dövrdə Azərbaycan iqtisadiyyatını böhrandan çıxarmaq üçün beynəlxalq iqtisadi münasibətlərin inkişaf etdirilməsinə böyük əhəmiyyət vermiş və vəziyyəti ustalıqla qiymətləndirərək, Azərbaycanın İƏT ilə münasibətlərinin inkişaf etdirilməsinə çalışmışdır.
Təsadüfi deyil ki, İƏT-in IX və XII Zirvə görüşləri, İƏT-ə üzv dövlətlərin ticarətin təşviqi üzrə təşkilatlarının rəhbərlərinin 2-ci iclası, İqtisadi Tədqiqatlar üzrə Daimi Komitənin 2-ci iclası və “İqtisadiyyat” jurnalının redaksiya heyətinin 1-ci iclası, Görkəmli xadimlər qrupunun 7-ci iclası, İƏT-in XII Zirvə görüşü, İƏT-ə üzv ölkələrin 4-cü Biznes Forumu və digər bu kimi əhəmiyyətli tədbirlər Azərbaycanda keçirilmişdir. İƏT-ə üzv dövlətlər Dağlıq Qarabağ münaqişəsinə konkret münasibət bildirmiş, beynəlxalq normalara qarşı çıxaraq Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü pozan Ermənistana tənqidi yanaşmış və ölkəmizin maraqlarını haqlı olaraq müdafiə etmişlər.
Hal-hazırda Azərbaycan bir sıra regional layihələrin fəal iştirakçısı kimi İƏT ilə əməkdaşlığın daha da inkişaf etdirilməsinə öz töhfəsini verməkdədir.
USA
Embassy, Washington
(Permanent Observer to the Organization of American States)
Address: 2741 34th str. N.W., Washington, DC 20008, USA
Phone: (+1202) 337 35 00, (+1202) 337 59 12 (consular department)
Fax: (+1202) 337 59 11, (+1202) 337 59 13 (consular department)
E-mail: azerbaijan@azembassy.us, consul@azembassy.us
washington@mission.mfa.gov.az
Website: www.azembassy.us
Permanent Mission to the United Nations, New York
(also accredited in Cuba, Venezuela, Jamaica, Nicaragua)
Address: 633 Third Avenue, Suite 3210, New York, NY 10017
Phone: (+1212) 371 25 59, (+1212) 371 28 32
Fax: (+1212) 371 27 84, (+1646) 738 61 43
E-mail: newyork@mission.mfa.gov.az, azerbaijan@un.int
Website: un.mfa.gov.az
Consulate General, Los Angeles
Address: 11766 Wilshire Blvd., 1410 Los Angeles, California, US 90025
Phone: (+1310) 444 91 01
Fax: (+1310) 477 48 60
E-mail: losangeles@mission.mfa.gov.az
Website: losangeles.mfa.gov.az
Honorary Consulate, Santa Fe
Address: 2220 Wilderness Meadow Road Santa Fe, NM 87505 USA
Phone: (+1505) 986 60 74
E-mail: ermchaffie@msn.com
GERMANY
Embassy, Berlin
Address: Hubertusallee 43, 14193 Berlin
Phone: (+49(0)30) 219 16 13, (+49(0)30) 206 480 63 (consular department)
Fax: (+49(0)30) 219 161 52, (+49(0)30) 219 161 51 (consular department)
E-mail: berlin@mission.mfa.gov
Website: berlin.mfa.gov.az
Honorary Consulate, Stuttgart
Address: Heilbronner Strasse 154, 70191 Stuttgart
Phone: (+49(0)711) 26377-120
Fax: (+49(0)711) 26377-129
E-mail: info@honorarkonsulat-aserbaidschan.de
ARGENTINA
Embassy, Buenos Aires
(also accredited in Chile, Paraguay, Uruguay, and Bolivia)
Address: Maure 2151, Capital Federal Buenos Aires, (C1426CTN) Argentina
Phone: (+5491) 14777 3655
Fax: (+5491) 14777 8928
E-mail: buenosaires@mission.mfa.gov.az
Website: buenosaires.mfa.gov.az
AUSTRALIA
Embassy, Canberra
(also accredited in New Zealand and Fiji)
Address: 5 Mialli Place, O’Malley, ACT 2606
Phone: (+612) 6290 560
Fax: (+612) 6162 2690
E-mail: canberra_mission@mfa.gov.az
Website: canberra.mfa.gov.az
Honorary Consulate, Pert
Address: PO Box 235, Inglewood WA 6932
Phone: (+61 41) 101 89 48
E-mail: a.rzaeva@hotmail.com
AUSTRIA
Embassy, Vienna
Permanent Representation of the OSCE, the UN Office in Vienna, the Comprehensive Nuclear-Test-Ban Treaty Organization, the International Atomic Energy Agency, and the United Nations Industrial Development Organization
(also accredited in Slovenia and Slovakia)
Address: Hügelgasse 2, A-1130, Wien
Phone: (+431) 403 13 22
Fax: (+431) 403 13 23
E-Mail: vienna@mission.mfa.gov.az
Website: vienna.mfa.gov.az
Honorary Consulate, Klagenfurt Am Vörterse
Address: Trattengasse 26/4, 9500 Villach
Phone: (+43) 4242/54042-26, (+43) 664/3080391
Fax: (+43) 4242/54042-25
E-mail: helmut.manzenreiter@A1.net
Honorary Consulate, St. Pölten
Address: Leopoldsgraben 38f, 3400 Klosterneuburg
Phone: (+43) 676 30 50 100
E-mail: akb@titanen.at
BELARUS
Embassy, Minsk
Permanent Plenipotentiary Representation under the Charter and other bodies of the CIS
Address: Minsk, Starovilenskiy, 5
Phone: (+375 17) 300 37 59
Fax: (+375 17) 300 37 29
E-mail: minsk@mission.mfa.gov.az
Website: minsk.mfa.gov.az
BELGIUM
Embassy, Brussels
Representation to the European Union
(also accredited in Luxembourg)
Address: Avenue Moliere 464,1050 Brussels
Phone: (+322) 345 26 60
Fax: (+322) 345 91 58
E-mail: brussels@mfa.gov.az
Website: www.azembassy.be
Representation to NATO, Brussels
Address: NATO HQ, VA Building, Boulevard, Leopold III, 1110 Brussels
Phone: (+322) 707 27 97
Fax: (+322) 707 27 98
E-mail: nato@mission.mfa.gov.az
Website: http://nato-pfp.mfa.gov.az, www.aznatomission.be
UNITED ARAB EMIRATES
Embassy, Abu Dhabi
Address: Villa 21/23, str. 6, al-Mushrif, P.O.Box: 45766, Abu Dhabi
Phone: (+9712) 666 28 48
Fax: (+9712) 666 31 50
E-mail: abudhabi@mission.mfa.gov.az, azembuae@emirates.net.ae
Website: abudhabi.mfa.gov.az
Consulate General, Dubai
Address: Dubai, Cumeyra, Al-Manara Highway, Al-Ayay Street, villa 40
Phone: (+9714) 388 37 27
Fax: (+9714) 388 37 36
E-mail: dubai@mission.mfa.gov.az
Website: dubai.mfa.gov.az
BULGARIA
Embassy, Sofia
Address: Charles Darwin str. 6, Sofia 1113
Phone: (+3592) 817 00 70
Fax: (+3592) 817 00 77
E-mail: sofia@mission.mfa.gov.az
Website: sofia.mfa.gov.az
BOSNIA AND HERZEGOVINA
Office of the Embassy of the Republic of Azerbaijan in the Republic of Serbia, Sarajevo
Address: Dzemala Bijedica 305, 71210, Ilidza, Sarajevo
Phone: (+387 33) 695 802, (+387 33) 695 803, (+387 33) 695 804
Fax: (+387 33) 695 801
E-mail: sarajevo@mission.mfa.gov.az
Website: sarajevo.mfa.gov.az
GREAT BRITAIN
Embassy, London
(also accredited in Denmark, Iceland, and the Republic of Ireland)
Address: 4 Kensington Court, London W8 5DL
Phone: (+4420) 7938 34 12, (+4420) 7938 54 82 (consular department)
Fax: (+4420) 7937 17 83
E-mail: london@mission.mfa.gov.az
Website: azembassy.org.uk
BRAZIL
Embassy, Brazil
(also accredited in Guyana, Suriname, Ecuador, and Trinidad, and Tobago)
Address: SHIS Q1 9, Conjunto 15, Casa 15, Lago Sul, Brasilia-DF
Phone: (+5561) 3253 98 03/05/11
Fax: (+5561) 3253 98 12
E-mail: brasilia_mission@mfa.gov.az
Website: brasilia.mfa.gov.az
Republic of South Africa
Embassy, Pretoria
(also accredited by Angola, Swaziland, Zimbabwe, and Mozambique)
Address: Albert str. 302, Waterkloof, Pretoria 0181
Phone: (+2712) 346 10 18, (+2712) 346 08 29
Fax: (+2712) 346 18 64
E-mail: pretoria@mission.mfa.gov.az
DJIBOUTI
Honorary Consulate, Djibouti
Phone: (+253) 21 353 218
E-mail: nazlikamil@gmail.com
CZECH REPUBLIC
Embassy, Prague
Address: Na Zatorce 783/17, Praha 6-Bubenec, 16000
Phone: (+420) 246 032 422, (+420) 246 032 424 (consular department)
Fax: (+420) 246 032 423, (+420) 246 032 425 (consular department)
E-mail: prague@mission.mfa.gov.az
Website: prague.mfa.gov.az
Honorary Consulate, Karlovi Vari
Address: Hamerska 192/22, 360 01,Brezova, Kar Vary
Phone: (+420) 777 800 884
E-mail: mirzoev@honorary-consul.eu
CHILE
Office of the Embassy of the Republic of Azerbaijan in the Argentine Republic, Santiago
Address: Avenida Nueva Tajamar 481, Edificio World Trade Center, Torre Norte, Piso 6, Oficina 604, 7550099-Las Condes, Santiago
Phone: (+5622) 247 79 99
Fax: (+5622) 755 22 20
E-mail: santiago@azembassy.org.ar
Website: www.azembassy.org.ar
DEMON
Embassy, Beijing
(also accredited in the Democratic People’s Republic of Korea)
Address: Qijiayuan Diplomatic Compound, Villa 3-3, 100600 Beijing
Phone: (+8610) 65 32 46 14
Fax: (+8610) 65 32 46 15
E-mail: pekin@mission.mfa.gov.az, mailbox@azerbembassy.org.cn
Website: beijing_mfa.gov.az
ETHIOPIA
Embassy, Addis Ababa
Permanent Mission to the African Union
(also accredited in Kenya, Djibouti, and Rwanda)
Address: Kolfe Keranio, Woreda 9, House 2467
Phone: (+251) 113 691 558/86
Fax: (+251) 113 691 512
E-mail: addisababa@mission.mfa.gov.az
Website: addisababa.mfa.gov.az
ESTONIA
Address: Tallinn 10127, Pirita tee highway 20 T
Phone: (+372) 640 50 50
Fax: (+372) 640 50 51
E-mail: tallinn@mission.mfa.gov.az
Website: tallin.mfa.gov.az
ALGERIA
Embassy, Algeria
(also accredited in Tunisia)
Address: Algeria, Heydara district, Abu Nuwas str. 29 / bis
Phone: (+2132) 160 15 18, (+2132) 160 15 19
Fax: (+2132) 160 80 36
E-mail: algeriamission@gmail.com
PHILIPPINES
Honorary Consulate, Manila
Address: Unit 203 Asia Tower,151 Benavidez str. corner Paseo de Roxas, Legaspi Village, Makati City 1229
Phone: (+632) 491 76 57
E-mail: executiveassistant@faenero.com
FRANCE
Embassy, Paris
(also accredited in the Holy See and Monaco)
Address: 78, Avenue d’Iena 75116 Paris
Phone: (+33) 144 18 60 20
Fax: (+33) 144 18 60 25
E-mail: paris@mission.mfa.gov.az
Website: paris.mfa.gov.az
Permanent Mission to the Council of Europe, Strasbourg
Address: 2 rue Westercamp, 67000, Strasbourg
Phone: (+33 3) 90 22 20 90
Fax: (+33 3) 90 22 20 99
E-mail: strasbourg@mission.mfa.gov.az
Website: www.coe.mfa.gov.az
Permanent Delegation to UNESCO, Paris
Address: 1, rue Miollis, 75015 Paris
Phone: (+3301) 45 68 28 77
Phone/Fax: (+3301) 45 68 28 80
E-mail: dl.azerbaidjan@unesco-delegations.org, unesco@mission.mfa.gov.az
Website: unesco.mfa.gov.az
GEORGIA
Embassy, Tbilisi
Address: Gorgasali str. 4, Tbilisi 0114
Phone: (+99532) 224 22 20
Fax: (+99532) 224 22 33
E-mail: tbilisi@mission.mfa.gov.az
Website: tbilisi.mfa.gov.az
Consulate General, Batumi
Address: 6010, Batumi, Parnavaz Mepe str.62 / Demetre Tavdadebuli str. 24
Phone: (+99542) 227 16 40
Fax: (+99542) 227 16 44
E-mail: batumi@mission.mfa.gov.az
Website: batumi.mfa.gov.az
INDIA
Embassy, New Delhi
(also accredited in Bangladesh, Sri Lanka, Maldives, Bhutan, and Nepal)
Address: 41, Paschim Marg, Vasant Vihar, New Delhi 110 057
Phone: (+9111) 26 15 22 28
Fax: (+9111) 26 15 22 27
E-mail: newdelhi@mission.mfa.gov.az
Website: newdelhi.mfa.gov.az
CROATIA
Embassy, Zagreb
Address: Srebrnyak str. 104, Zaqreb 10000
Phone: (+385) 1 643 89 00
Fax: (+385) 1 643 89 29
E-mail: zagreb_mission@mfa.gov.az
Website: zagreb.mfa.gov.az
INDONESIA
Embassy, Jakarta
Permanent Representation to the Association of Southeast Asian Nations (ASEAN)
(also accredited in the Philippines, Singapore, and Timor-Leste)
Address: JL.Karang Asem Tengah block C5, No.20, Kuninqan Timur, 12950
Phone: (+6221) 25 55 44 08
Fax: (+6221) 25 55 44 09
E-mail: jakarta@mission.mfa.gov.az
Website: jakarta.mfa.gov.az
JORDAN
Embassy, Amman
Address: Amman, Al-Kursi, Al-Awabed str. 13
Phone: (+9626) 593 3231/5525
Fax: (+9626) 593 28 26
E-mail: amman@mission.mfa.gov.az
Website: amman.mfa.gov.az
IRAK
Embassy, Baghdad
Address: Baghdad, Green Zone, Hay al-Kindi, block 215, str. 15, building 15
Phone: (+964) 770 175 90 09, (+964) 770 175 90 08
E-mail: azembassy.bagdad@gmail.com
IRAN
Permanent Representation in the Council of Permanent Representatives of the ECO
Address: Tehran, Neyestan str., Rastovan str. 16
Phone: (+9821) 22 55 82 99, (+9821) 22 55 42 55
Fax: (+9821) 22 55 81 83
E-mail: az.embassy.tehran@gmail.com
Website: tehran.mfa.gov.az
Consulate General, Tabriz
Address: Tabriz, Valiasr, Arif str. 9
Phone: (+98411) 333 48 02/04
Fax: (+98411) 331 53 80
E-mail: tabriz@mission.mfa.gov.az
Website: tabriz.mfa.gov.az
SPAIN
Embassy, Madrid
Permanent Representation to the World Tourism Organization
(also accredited in Andorra)
Address: 28043 Madrid, Ronda de la Avutarda 38
Phone: (+3491) 759 60 10
Fax: (+3491) 759 70 56
E-mail: madrid@mission.mfa.gov.az
Website: madrid.mfa.gov.az
SWISS
Embassy, Stockholm
(also accredited in Finland and Norway)
Address: Stokholm 11123, Barnhusgatan 3, 4th floor
Phone: (+468) 661 58 50
Fax: (+468) 411 24 58
E-mail: stockholm@mission.mfa.gov.az, azerembassy@gmail.com
Website: azembassy.se
SWITZERLAND
Embassy, Bern
(also accredited in the Principality of Liechtenstein)
Address: Kramburgstrasse 10, CH-3006, Bern
Phone: (+4131) 350 50 40
Fax: (+4131) 350 50 41
E-mail: bern@mission.mfa.gov.az
Website: bern.mfa.gov.az
Permanent Mission to the United Nations and other International Organizations in Geneva
Address: 237, Route des Fayards, 1290 Versoix, Suisse
Phone: (+4122) 901 18 15
Fax: (+4122) 901 18 44
E-mail: geneva@mission.mfa.gov.az
Website: geneva.mfa.gov.az
ITALY
Embassy, Rome
Representation at the Food and Agriculture Organization of the United Nations, at the World Food Program, at the International Fund for Agricultural Development
(also accredited in San Marino and Malta)
Address: Viale Regina Margherita 1, 00198, Rome
Phone: (+3906) 85 30 55 57, 85 55 43 00 (consular department)
Fax: (+3906) 85 83 14 48
E-mail: rome@mission.mfa.gov.az, rome_consul@mfa.gov.az (consular department)
Website: rome.mfa.gov.az
Honorary Consulate, Genoa
Address: Via xx Settembre, 34, Genoa, 16121
Phone: (+39010) 553 46 13
Fax: (+39010) 530 34 35
E-mail: margherita.costa@hotmail.it
Honorary Consulate, Catania
Address: Catania, Via Gabriello Carnaza 13-95129
Phone: (+39095) 536 511
E-mail: d_coco@mfa.gov.az
CANADA
Embassy, Ottawa
Permanent Representation to the International Civil Aviation Organization
Address: Slater str. 275, suite 1203, Ottava, Ontario, K1P5H9
Phone: (+1613) 288 04 97
Fax: (+1613) 230 80 89
E-mail: azerbaijcan@azembassy.ca, consul@azembassy.ca, press.service@azembassy.ca
Website: ottawa.mfa.gov.az
COLOMBIA
Office of the Embassy of the Republic of Azerbaijan in the United Mexican States, Bogota
Address: Bogota, Calle 113, No 2-90
Phone: (+571) 215 81 57
E-mail: mexico@mission.mfa.gov.az
Website: mexico.mfa.gov.az
KOREA
Embassy, Seoul
(also accredited in Mongolia)
Address: 63, Itaewon-ro 45-gil, Yongsan-gu, Seoul
Phone: (+822) 797 17 64/65/66
Fax: (+822) 797 17 67
E-mail: seoul@mission.mfa.gov.az
Website: seoul.mfa.gov.az
CUBA
Office of the Permanent Mission of the Republic of Azerbaijan to the UN, Havana
Address: Havana, Avenida 5-ta, N-9608, e/96 y 96a, Miramar, Playa
Phone: (+537) 207 92 80
E-mail: misionaze@gmail.com
KUWAIT
Embassy, Al-Kuwait
Address: Al-Kuwait, Yarmouk settlement, quarter 2, street 1, house 15
Phone: (+965) 25 35 52 47
Fax: (+965) 25 35 52 46
E-mail: kuwait@mission.mfa.gov.az
Website: kuwait.mfa.gov.az
KAZAKHSTAN
Embassy, Astana
Address: Astana, A34 str., building 4
Phone: (+7172) 75 55 27
Fax: (+7172) 75 55 28
E-mail: astana@mission.mfa.gov.az
Website: astana.mfa.gov.az
Embassy, Alma-Ata
Address: Alma-Ata, Baytursinov str. 113, Astana hotel, 1st floor, office 15
Phone: (+7172) 75 55 27
Fax: (+7727) 250 36 11
E-mail : numayende@astanainterhotel.kz
Website: astana.mfa.gov.az
Consulate General, Aktau
Address: Aktau, 15th mkr., Ev 30k-1, 130,000
Phone: (+7292) 42 23 00
Fax: (+7292) 42 21 90
E-mail: azconsul.aktau@gmail.com, aktau@mission.mfa.gov.az
Website: aktau.mfa.gov.az
QATAR
Embassy, Doha
Address: West Bay, Dafna str. 66, Saba 41, P.O. Box 23900
Phone: (+974) 44 93 24 50
Fax: (+974) 44 93 71 55
E-mail: azembassy@qatar.net.qa, doha@mission.mfa.gov.az
Website: doha.mfa.gov.az
KYRGYZSTAN
Embassy, Bishkek
Address: Bishkek, Erkindik boulevard 183
Phone: (+996312) 37 64 71
Fax: (+996312) 37 32 77
E-mail: bishkek@mission.mfa.gov.az
Website: bishkek.mfa.gov.az
LATVIA
Embassy, Riga
Address: Riga, Rayina boulevard, 2/5, LV-1050
Phone: (+371) 6 714 28 89
Fax: (+371) 6 714 28 96
E-mail: riga@mission.mfa.gov.az, office@azembassy.lv
Website: riga.mfa.gov.az
LITHUANIA
Embassy, Vilnius
Address: Algirdo street 4, LT-03161, Vilnius
Phone: (+3705) 219 56 01/02
Fax: (+3705) 219 00 42
E-mail: vilnius@mission.mfa.gov.az
Website: vilnius.mfa.gov.az
LEBANON
Embassy, Beirut
Address: Beirut, Ayn Aar, 6th Street, Villa 353 / MK
Phone: (+961) 492 20 11/66
Fax: (+961) 492 21 60
E-mail: beirut@mission.mfa.gov.az
Website: beirut.mfa.gov.az
HUNGARY
Embassy, Budapest
Address: Budapest 1067, Eotvos str.14
Phone: (+361) 374 60 70/71
Fax: (+361) 302 35 35
E-mail: budapest@mission.mfa.gov.az
Website: budapest.mfa.gov.az
MALAYSIA
Embassy, Kuala Lumpur
(also accredited in Brunei, Myanmar and Thailand)
Address: Lot 589, Jalan 6, Taman Ampang Utama, 68000, Selangor
Phone: (+603) 42 52 68 00, 42 52 48 00
Fax: (+603) 42 57 18 00
E-mail: kualalumpur@mission.mfa.gov.az
Website: kualalumpur.mfa.gov.az
MALTA
Honorary Consulate, Valletta
Address: Easy street. 67, VLT 1251, Valleta
Phone: (+3562) 124 45 40, (+3569) 946 79 91, (+3562) 155 12 60
E-mail: kbalzan@maltanet.net
Website: kris@balzanadvocates.com
MEXICO
Embassy, Mexico
(also accredited in Costa Rica, Guatemala, Colombia, Panama, Peru, and Honduras)
Address: Mexico, 11700, Bosques de la Reforma 580, Bosque de las Lomas, Miguel Hidalgo
Phone: (+5255) 5540 4109, (+5255) 5540 1366
E-mail: mexico@mission.mfa.gov.az
Website: mexico.mfa.gov.az
MOROCCO
Embassy, Rabat
Permanent Representation in the Islamic Educational, Scientific and Cultural Organization (ISESCO)
(also accredited in Mauritania, Mali, Gambia, Portugal, and Senegal)
Address: Rabat, Souissi, Uled Said küç. 50
Phone: (+212 537) 75 13 25
Phone/Fax: (+212 537) 75 12 01
E-mail: rabat@mission.mfa.gov.az
Website: rabat.mfa.gov.az
EGYPT
Embassy, Cairo
(also a permanent observer with the League of Arab States and accredited in Sudan)
Address: Maadi Sarayat str. 10, Villa 16/24
Phone: (+202) 235 83 761/790
Fax: (+202) 235 83 725
E-mail: cairo@mission.mfa.gov.az
Website: cairo.mfa.gov.az
MOLDOVA
Embassy, Chisinau
Address: MD 2009, Chisinau city, Kogalnichanu str. 64
Phone: (+373) 22 23 22 77, (+373) 22 21 42 09
Fax: (+373) 22 22 75 58
E-mail: chisinau@mission.mfa.gov.az
Website: chisinau.mfa.gov.az
MONTENEGRO
Office of the Embassy of the Republic of Azerbaijan in the Republic of Serbia, Podgorica
Address: Skoja str. 32, Toloshi, Podgoritsa 81000
Phone: (+382) 20 281 181
Fax: (+382) 20 281 182
E-mail: podgorica@mission.mfa.gov.az
Website: podgorica.mfa.gov.az
NETHERLANDS
Embassy, The Hague
Permanent Representation to the Organization for the Prohibition of Chemical Weapons
Address: Andries Bickerweg 6, 2517 JP
Phone: (+3170) 392 19 39
Fax: (+3170) 346 96 04
E-mail: hague@mission.mfa.gov.az
Website: hague.mfa.gov.az
UZBEKISTAN
Embassy, Tashkent
Address: 100043, Şark Tongi küçəsi 25
Phone: (+99871) 207 80 10
Fax: (+99871) 207 80 09
E-mail: tashkent@mission.mfa.az
Website: tashkent.mfa.gov.az
PAKISTAN
Embassy, Islamabad
Address: Islamabad, Diplomatic Campus II, 1D / 1E
Phone: (+9251) 260 07 03/04
Fax: (+9251) 260 07 20
Fax: (+9251) 260 07 06 (military attaché)
Phone/Fax: (+9251) 260 07 07 (consular department)
E-mail: islamabad@mission.mfa.gov.az
Website: islamabad.mfa.gov.az
PERU
Office of the Embassy of the Republic of Azerbaijan in the United Mexican States, Lima
Address: Lima, Calle Victor Gonzalez Olaechea 167
Phone: (+51) 1 491 85 46
E-mail: mexico@mission.mfa.gov.az
Website: mexico.mfa.gov.az
POLAND
Embassy, Warsaw
Address: Warsaw 03-941, Zwyciezcow str. 12
Phone: (+4822) 616 21 88, 617 67 28
Fax: (+4822) 616 19 49
E-mail: warsaw@mission.mfa.gov.az
Website: warsaw.mfa.gov.az
ROMANIA
Embassy, Bucharest
Address: Grigore Gafencu str. 10, Sector 1,Bucharest
Phone: (+4021) 233 24 66/84
Fax: (+4021) 233 24 65
E-mail: bucharest@mission.mfa.gov.az, azesefroman@azembassy.ro
Website: bucharest.mfa.gov.az
RUSSIA
Embassy, Moscow
Address: 125009 Moscow, Leontyevskiy str., house 16
Phone: (+7495) 629 43 32, +7495) 629 16 49 (consular department)
Fax: (+7495) 695 50 72, (+7495) 629 55 46 (consular department)
E-mail: moscow@mission.mfa.gov.az, embassy@azembassy.msk.ru, consulate@azembassy.msk.ru
Website: moscow.mfa.gov.az
Consulate General, St. Peterburg
Address: 191 024, St. Petersburg, 2nd Sovetskaya str. 27/2
Phone: (+7812) 717 38 90, (+7812) 717 39 86 (consular department)
Fax: (+7812) 717 38 29, (+7812) 717 39 91 (consular department)
E-mail: stpetersburg@mission.mfa.gov.az
Website: azconsulate.spb.ru
Consulate General, Yekaterinburg
Address: Yekaterinburg, 620075, Karl Libnext str.5
Phone: (+7343) 371 55 32/17
Fax: (+7343) 371 55 59
E-mail: ekaterinburg@mission.mfa.gov.az, kykt@mail.ru
Website: yekaterinburg.mfa.gov.az
SERBIA
Embassy, Belgrade
(also accredited in Bosnia and Herzegovina and Montenegro)
Address: Pere Velimirovica str. 25, 11000 Belgrade
Phone: (+381) 11 351 51 01, (+381) 11 351 51 02
Fax: (+381) 11 351 51 03
E-mail: belgrade@mission.mfa.gov.az
Website: belgrad.mfa.gov.az
SAUDI ARABIA
Embassy, Riyadh
Permanent Representation in ICT
(also accredited in Yemen, Bahrain, and Oman)
Address: Al-Wurud settlement, Prince Faisal Bin Saad Bin Abdulrahman str. 63, Al Uruba Road, Riyadh 11693
Phone: (+96611) 419 23 82
Fax: (+96611) 419 22 60
E-mail: riyadh@mission.mfa.gov.az
Website: riyadh.mfa.gov.az
Office of the Embassy of the Republic of Azerbaijan in the Kingdom of Saudi Arabia, Jeddah
Address: Rajdah, Abdurrauf Jaomjoum küç 234-34-3911
Phone/Fax: (+9662) 275 14 41
SLOVAKIA
Office of the Embassy of the Republic of Azerbaijan in Austria, Bratislava
Address: Hviezdoslavovo namestie 14,811 02 Bratislava
Phone: (+421) 220 768 840
Fax: (+421) 220 768 841
E-mail: bratislava@azembassy.at
Honorary Consulate, Bratislava
Address: Klobucnika 4, 80101 Bratislava
Phone: (+4212) 546 490 41/42
Fax: (+4212) 546 490 43
E-mail: bratislava@mission.mfa.gov.az
SLOVENIA
Office of the Embassy of the Republic of Azerbaijan in Austria, Ljubljana
Address: Beethovnova str4, 1000 Lyublyana
Phone: (+386) 303 21 231
Fax: (+386) 125 66 302
E-mail: ljubljana@mission.mfa.gov.az
SUDAN
Honorary Consulate, Khartoum
Address: Sama El Hejaz Tower, Abeid Khatim str., Hai El Safa, floor 2, apt 2, Khartoum
Phone: (+249) 18 371 77 77
TAJIKISTAN
Embassy, Dushanbe
Address: Dushanbe, 734003, Zafar Nozimov str., House 13
Phone: (+992 37) 224 70 28/29
Fax: (+992 37) 224 70 27
E-mail: dushanbe@mission.mfa.gov.az
Website: dushanbe.mfa.gov.az
TURKEY
EMBASSY, ANKARA
(also accredited in Macedonia)
Address: Diplomatic site, Baku street 1, Oran 06450, Jankaya, Ankara
Phone: (+90312) 491 16 79/81/82/83
Fax: (+90312) 492 04 30
E-mail: ankara@mission.mfa.gov.az
Website: ankara.mfa.gov.az
Consulate General, Istanbul
Permanent Representation to the Black Sea Economic Cooperation Organization
Address: Zeytinoglu str. 65. Akatlar/Besiktas, Istanbul
Phone: (+90212) 325 80 42/43/44/45
Fax: (+90212) 284 95 79
E-mail: istanbul@mission.mfa.gov.az
Website: azconsulateistanbul.org.tr
Consulate General, Kars
Address: Heydar Aliyev str.36, Kars 36100
Phone: (+90474) 223 64 75, 223 13 61
Fax: (+90474) 223 87 41
E-mail: qars@mission.mfa.gov.az
Website: azconsulatekars.org.tr
TURKMENISTAN
Embassy, Ashgabat
(also accredited in Afghanistan)
Address: Ashgabat, 2062 Prosvesheniye str. 44
Phone: (+99312) 36 46 08 / 09
Phone/Fax: (+99312) 36 46 10
E-mail: ashgabat.embassy@gmail.com
Website: ashgabat.mfa.gov.az
UKRAINE
Embassy, Kiev
Organization for Democracy and Economic Development – Permanent Representation to GUAM
Address: Kiev city 01901, Glubochitskaya str. 24
Phone: (+38044) 484 69 40, (+38044) 484 69 32 (consular department)
Fax: (+38044) 484 69 46
E-mail: kiev@mission.mfa.gov.az
Website: kiev.mfa.gov.az
Honorary Consulate, Kharkiv
Address: Kharkiv city, Yaroslav Mudriy str. 7
Phone: (+38057) 700 05 31
Fax: (+38057) 700 06 30
E-mail: info@azconsulate.com.ua
Website: azconsulate.com.ua
URUGUAY
Office of the Embassy of the Republic of Azerbaijan in the Argentine Republic, Montevideo
Address: Bulevar Artigas 417, Oficina 302, Gamma Tower, Montevideo, CP11300
Phone: (+598) 27 16 37 63/64
Fax: (+598) 27 16 37 65
E-mail: montevideo@azembassy.org.ar
Website: www.azembassy.org.ar
VIETNAM
Embassy, Hanoi
(also accredited in Laos and Cambodia)
Address: 6A, Le Hong Phong str., Ba Dinh district, Hanoi
Phone: (+8443) 737 90 11/12
Fax: (+8443) 737 90 13
E-mail: hanoi@mission.mfa.gov.az, az.emb.hanoi@gmail.com
Website: hanoi.mfa.gov.az
JAPAN
Embassy, Tokyo
Address: Tokyo 152-0021, Meguro-Higaşigaoka 1- 19-15
Phone: (+813) 54 86 47 44
Fax: (+813) 54 86 73 74
E-mail: info@azembassy.jp, tokio@mission.mfa.gov.az
Website: tokyo.mfa.gov.az
GREECE
Embassy, Athens
(also accredited by Albania)
Address: 13 Marathonodromon, 15452, P.Psychico, Athens
Phone: (+30210) 363 27 21, (+30210) 724 82 36
Fax: (+30210) 363 90 87
E-mail: athens@mission.mfa.gov.az, athens_consul@mfa.gov.az
Website: athens.mfa.gov.az
USA
Embassy:
Address: Baku, Azadlig avenue 111
Phone: (+99412) 488 33 00
Fax: (+99412) 488 33 10
Website: http://azerbaijan.usembassy.gov/
The Consular Section:
Fax: (+99412) 488 33 20
Public Relations Department:
Fax: (+99412) 488 33 30
GERMANY
Embassy:
Address: St. Nizami 69, ISR Plazza, 7th and 10th floors
Phone: (+99412) 465 41 00
Fax: (+99412) 465 41 28
E-mail: info@baku.diplo.de
Website: www.baku.diplo.de
ARGENTINA
Embassy:
Address: Sabail, st. Bulbul 15, Sahil Business Center
Phone: (+99412) 493 59 42/44/45
Fax: (+99412) 493 59 43
E-mail: rzy@mrecic.gov.ar, eazer@mrecic.gov.ar
AUSTRIA
Embassy:
Address: The Landmark III, 7th Floor
Phone: (99412) 465 99 33
Fax: (99412) 465 99 94
E-mail: baku-ob@bmeia.gv.at
BELARUS
Embassy:
Address: Khatai, st. Rafieva 8
Phone: (+99412) 489 56 80
Fax: (+99412) 489 56 77
E-mail: azerbaijan@mfa.gov.by
Website: www.azerbaijan.mfa.gov.by
KINGDOM OF BELGIUM
Embassy:
Address: st. Suleiman Dadashev, 19
Phone: (+99412) 437 37 70
Fax: (+99412) 437 37 71
E-mail: embassy.baku@diplobel.fed.be
Website: http://azerbaijan.diplomatie.belgium.be
BULGARIA
Embassy:
Address: st. Hussein Javid 13/520
Phone: (+99412) 538 69 71/72
Fax: (+99412) 538 09 85
E-mail: embassy.baku@mfa.bg
UNITED KINGDOM OF GREAT BRITAIN AND NORTHERN IRELAND
Embassy:
Address: Baku, st. Khagani 45 A
Phone: (+99412) 437 78 78
Fax: (+99412) 497 74 34
E-mail: generalenquiries.baku@fco.gov.uk
Website: www.gov.uk/world/azerbaijan
The Consular Section:
Address: Baku, st. Nizami 96
Phone: (+99412) 497 20 13
Fаx: (+99412) 497 15 93
E-mail: enquiries@britishcouncil.az
BRAZIL
Embassy:
Address: Baku, st. U. Hajibeyova 62. Marine Plaza
Phone: (+99412) 599 05 01/02/03
Fax: (+99412) 599 05 09
E-mail: brasemb.baku@itamaraty.gov.br
UNITED ARAB EMIRATES
Embassy:
Address: AZ1025, Baku, st. N. Yusifbeyli 144 / 108A
Phone: (+99412) 594 70 31/32
Fax: (+99412) 594 70 34
E-mail: bakuemb.arc@mofaic.gov.ae, bakuemb.epma@mofaic.gov.ae
CZECH
Embassy:
Address: AZ 1065, st. Jafar Jabbarli 44, Caspian Plaza 16th floor
Phone: (99412) 436 85 55/54
Fax: (99412) 436 85 57
E-mail: baku@embassy.mzv.cz
CHINA
Embassy:
Address: Baku, st. Khagani 67
Phone: (+99412) 498 62 57, 493 03 51
Fаx: (+99412) 498 00 10, 498 62 57
E-mail: chinaemb_az@163.com
ESTONIA
Embassy:
Address: Baku, Jafar Jabbarli, st. 44
Phone: (+99412) 436 67 78, (+99412) 436 67 77 (The Consular Section)
Fаx: (+99412) 436 67 79
E-mail: indrek.kiverik@mfa.ee
AFGHANISTAN
Embassy:
Address: st. Suleiman Dadashov, 523/27
Phone: (+99412) 539 54 51, 497 54 24
Fax: (+99412) 539 54 52 (The Consular Section)
E-mail: info@afgemb-baku.com
Website: www.afgemb-baku.com
ALGERIA
Embassy:
Address: Sabail R. The village of Badamdar. 2nd g / m B-6
Phone: (+99412) 502 59 63
Fax: (+99412) 502 59 64
E-mail: ambalg.baku.2015@gmail.com
PALESTINE
Embassy:
Address: Baku, AZ1065, Caspian Plaza, J. Jabbarli 44, 5th floor
Phone: (+99412) 436 74 26, 436 74 28
Fax: (+99412) 436 74 27
E-mail: palembaz@gmail.com, azemb@mefa-gov.pss
FRANCE
Embassy:
Address: Baku, st. R.Rza 9
Phone: (+99412) 490 81 00
Fax: (+99412) 490 81 28
E-mail: presse.bakou-amba@diplomatie.gouv.fr
Website: www.ambafrance-az.org və ya www.ambafrance.az
Department of Culture:
Phone: (+99412) 490 81 20
Fаx: (+99412) 490 81 21
E-mail: scac.bakou-amba@diplomatie.gouv.fr
Economic and commercial service:
Phone: (+99412) 490 81 30
Fаx: (+99412) 490 81 31
E-mail: bakou@dgtresor.gouv.fr
GEORGIA
Embassy:
Address: Baku, st. Yashar Huseynov, 15
Phone: (+99412) 497 45 58, 59, 60
Fax: (+99412) 497 45 61
E-mail: baku@geoemb.az
Website: www.az.mfa.gov.ge
The Consular Section:
Phone: (+99412) 497 45 57
INDIA
Embassy:
Address: Baku, st. Jeyhun Hajibeyli 302
Phone: (+99412) 564 63 54/44
Fax: (+99412) 447 25 72
E-mail: amb.baku@mea.gov.in
Website: www.indianembassybaku.in
CROATIA
Embassy:
Address: Baku, Nizami 90 A
Phone: (+99412) 497 25 46, 497 23 82
E-mail: officecroatiabaku@mvep.hr, refik.sabanovic@mvep.hr
INDONESIA
Embassy:
Address: Baku, Nasimi, Azer Aliyev 3.
Phone: (+99412) 596 21 68, 597 05 14
Fax: (+99412) 596 21 68
E-mail: office@indonesia.az
KHASHIMAN KINGDOM OF JORDAN
Embassy:
Address: Baku, st. Chabbarly 44, Caspian Plaza, 2, 16th floor
Phone: (+99412) 437 31 21/22
Fax: (+99412) 437 31 23
E-mail: baku@fm.gov.jo
ISLAMIC REPUBLIC OF IRAN
Embassy:
Address: Baku, st. B. Sardarova 4
Phone: (+99412) 492 44 07, 492 64 53, 492 80 06
Fax: (+99412) 498 07 33
E-mail: iranemb.bak@mfa.gov.ir
Website: baku.mfa.ir
The Consular Section:
Address: Baku, st. Ch.Chabbarly 10
Phone: (+99412) 498 07 66, 495 95 40
Fax: (+99412) 498 05 40
Consulate General in Nakhchivan:
Address: Nakhchivan, st. Ataturk 13
Phone: (+994136) 5 03 43, 5 72 46, 5 73 64
Fax: (+994136) 5 67 05
IRAK
Embassy:
Address: Baku, st. Hasana Aliyeva 2 С
Phone: (+99412) 596 17 24, 596 21 82, 596 21 49
Fax: (+99412) 596 17 25
E-mail: bakemb@mofa.gov.iq
Website: www.mofamission.gov.iq /aze
ISRAEL
Embassy:
Address: Baku, Izmir st. 1033
Phone: (+99412) 490 78 81, 82, 83
Fax: (+99412) 490 78 92
E-mail: ambassadorsec@baku.mfa.gov.il
Website: www.embassies.gov.il/baku
SWEDEN
Embassy:
Address: Baku, Nizami 69. ISR Plaza
Phone: (+99412) 505 25 76
Fax: (+99412) 505 25 67
E-mail: ambassaden.baku@gov.se
SWITZERLAND
Embassy:
Address: Icheri Sheher, Boyuk Gala 9
Phone: (+99412) 437 38 50
Fax: (+99412) 437 38 51
E-mail: bku.vertretung@eda.admin.ch, baku@eda.admin.ch
ITALY
Embassy:
Address: Baku, Icheri Sheher, Kichik Gala 44
Phone: (+99412) 497 51 33, 35
Fax: (+99412) 497 52 02
E-mail: ambasciata.baku@esteri.it
COLOMBIA
Embassy:
Address: Baku, Khatai district Khojaly avenue 37, Demirchi Plaza
Phone: (+99412) 310 35 44/45
Fax: (+99412) 404 83 53
E-mail: eazerbaiyan@cancilleria.gov.co
KOREAN REPUBLIC
Embassy:
Address: Hasan Aliyev street, passage 1, building 12
Phone: (+99412) 596-79-01/ -02/ -03
Fax: (+99412) 596-79-04
E-mail: azeremb@mofa.go.kr
COSTA RICA
Embassy:
Address: Sabail, St. Nizami, 96 E
Phone: (+99412) 465 99 02, (+99412) 465 99 03
E-mail: embcr-az@rree.go.cr; embcr.az@gmail.com
CUBA
Embassy:
Address: Baku, Teymur Elchin 4
Phone: (+99412) 505 78 26
E-mail: embajada@az.embacuba.cu
Website: www.cubadiplomatica.cu/azerbaijan/ES/Inicio.aspx
KUWAIT
Embassy:
Address: Azer Aliyev 6.
Phone: (+99412) 596 81 72/73/74
Fax: (+99412) 596 81 75
E-mail: sec@kuwaitembassy.az
QATAR
Embassy:
Address: Baku, st. Shamsi Rahimova 37
Phone: (+99412) 564 58 22/24/44
Fax: (+99412) 564 58 25/26
E-mail: baku@mofa.gov.qa
KAZAKHSTAN
Embassy:
Address: Khatai, st. Najafgulu Rafiyeva 14
Phone: (+99412) 489 23 55
Fаx: (+99412) 489 23 77
E-mail: baku@mfa.kz
KYRGYZSTAN
Embassy:
Address: Baku, Jafar Jabbarli 44. Caspian Plaza
Phone: (+99412) 505 56 75
E-mail: kyrgyzembassy@day.az
LATVIA
Embassy:
Address: Jabbarli street 44, Caspian Plaza
Phone: (+994 12) 436-67-78, 436-67-77 (The Consular Section)
Fax: (+994 12) 436-67-79
E-mail: embassy.azerbaijan@mfa.gov.lv
LITHUANIA
Embassy:
Address: Baku, ave. Izmir 23
Phone: (+99412) 537 04 07, 537 04 08 (The Consular Section)
Fax: (+99412) 539 22 97
E-mail: amb.az@urm.lt, konsulinis.az@urm.lt (The Consular Section)
LIBYA
Embassy:
Address: Baku, Huseyn Javid Avenue. 520, building 20
Phone: (+99412) 493 23 65
Fаx: (+99412) 498 97 70, (+99412) 539 58 14
E-mail: libyan_embassy@hotmail.com
HUNGARY
Embassy:
Address: Icheri Sheher, Mirza Mansur 72
Phone: (+99412) 497 45 81/82, 497 45 79 (The Consular Section)
Fax: (+99412) 492 12 73
E-mail: mission.bku@mfa.gov.hu
EGYPT
Embassy:
Address: Baku, st. H.Aliyeva 7
Phone: (+99412) 498 79 06
Fax: (+99412) 498 79 54
E-mail: egyptembassybaku@yahoo.com
Cultural Center:
Address: Baku, st. G. Arifa, 20
Phone: (+99412) 561 12 17
Fаx: (+99412) 561 45 01, 561 09 87
MOLDOVA
Embassy:
Address: Hussein Javid Avenue 520, 12
Phone: (+99412) 510-15-38
Fax: (+99412) 510-52-91
E-mail: baku@mfa.md
KINGDOM OF MOROCCO
Embassy:
Address: St. Hasan Aliyev 2, 228
Phone: (+99412) 596 5130
Fax: (+99412) 480 25 42
E-mail: amb.moroccoaz@gmail.com
NORWAY
Embassy:
Address: ISR Plaza 340, Nizami Street, ISR Plaza, 11th floor
Phone: (+99412) 505 25 66, (+47) 2 398 18 00
Fax: (+99412) 505 25 67
E-mail: emb.baku@mfa.no
NETHERLANDS
Embassy:
Address: Baku, st. Nizami 69. ISR Plaza
Phone: (+99412) 496 88 33
Fax: (+99412) 496 88 32
E-mail: bak@minbuza.nl
Website: www.netherlandsandyou.nl
UZBEKISTAN
Embassy:
Address: Baku, Badamdar settlement, 1st highway, building 437
Phone: (+99412) 497 25 49
Fax: (+99412) 497 25 48
E-mail: embuzb@azeronline.com
PAKISTAN
Embassy:
Address: Baku, Ataturk avenue 30
Phone: (+99412) 436 08 39, 40
Fax: (+99412) 436 08 41
E-mail: parepbaku@mofa.gov.pk
POLAND
Embassy:
Address: Baku, Icheri Sheher, Kichik Gala 2
Phone: (+99412) 492 01 14
Fax: (+99412) 492 02 14
E-mail: baku.amb.sekretariat@msz.gov.pl, baku.amb.wk@msz.gov.pl (The Consular Section)
Website: www.baku.msz.gov.pl
ROMANIA
Embassy:
Address: st. Hasana Aliyeva 125A
Phone: (+99412) 465 63 78
Fax: (+99412) 465 60 76
E-mail: rom_amb_Bakı@azdata.net
RUSSIAN FEDERATION
Embassy:
Address: Baku, st. Bakikhanov 17
Phone: (+99412) 597 08 70, 597 44 58, 597 44 26, 498 60 16 (The Consular Section)
Fax: (+99412) 597 16 73, 597 16 02 (The Consular Section)
E-mail: embrusaz@yandex.ru, consul@embrus-az.com (The Consular Section)
Website: www.azerbaijan.mid.ru
KINGDOM OF SAUDI ARABIA
Embassy:
Address: Baku, st. Seyfaddin Dagly 37
Phone: (+99412) 497 23 05, 497 23 12
Fax: (+99412) 497 23 02
E-mail: azemb@mofa.gov.sa
Serbia
Embassy:
Address: AZ1000, Baku, Sabail, Castle 1.72
Phone: (+99412) 492 50 80, (+99412) 492 50 79, (+99412) 492 51 25
Fax: (+99412) 492 51 72
E-mail: serbianamb.baku@azeurotel.com
Website: http://www.serbianembassy-baku.org
SLOVENIA
Council:
Address: AZ1000, Baku, Sh. Mehdiyev 98
Phone: (+99412) 538 34 04
Fax: (+99412) 432 53 34
E-mail: honoraryconsul@slovenia.az
SUDAN
Embassy:
Address: Jafar Khandan 57
Phone: (+99412) 569 79 24, 560 27 49
Fаx: (+99412) 513 10 43
E-mail: sudanembassybaku@gmail.com
TURKEY
Embassy:
Address: Baku, Samed Vurgun 94
Phone: (+99412) 444 73 20
Fax: (+99412) 444 73 55
E-mail: embassy.baku@mfa.gov.tr
Website: www.baku.be.mfa.gov.tr
The Consular Section:
Phone: (+99412) 444 73 42
Fax: (+99412) 444 73 47
E-mail: embassy.baku@mfa.gov.tr
Military Attaché of the Turkish Armed Forces:
Phone: (+99412) 449 90 76, (+99412) 449 92 20
Fax: (+99412) 449 92 20
Press Consulting:
Phone: (+99412) 441 39 26
Fax: (+99412) 441 39 27
Economic consulting:
Phone: (+99412) 441 60 87
Fax: (+99412) 441 39 84
Customs consulting:
Phone: (+99412) 441 62 05
Fax: (+99412) 441 39 18
Financial advisory:
Phone: (+99412) 441 39 68/06
Fax: (+99412) 441 39 06
Information and cultural consulting:
Phone: (+99412) 498 19 96
Fax: (+99412) 468 74 07
Educational consulting:
Phone: (+99412) 498 83 39/92
Fax: (+99412) 498 91 07
Trade consulting:
Phone: (+99412) 498 00 66
Fax: (+99412) 498 87 74
Labor and Social Protection Council:
Phone: (+99412) 449 95 03
Fax: (+99412) 449 95 04
Consulting on religious issues:
Phone: (+99412) 492 98 53/15
Fax: (+99412) 492 96 91
Consulate General in Nakhchivan:
Address: Nakhichevan, st. Azadlig 17
Phone: (+994136) 5 73 30
Fax: (+994136) 5 73 49
E-mail: tcnahcivanbk@mfa.gov.tr
TURKMENISTAN
Embassy:
Address: Baku, Jalil Mammadguluzade str. 85/266
Phone/Fax: (+99412) 596 35 27, (+99412) 594 83 31 (The Consular Section)
E-mail: turkmen.embbaku@gmail.com
TAJIKISTAN
Embassy:
Address: Baku, st. Badamdar, Baghlar 20
Phone: (+99412) 502 14 32
E-mail: embassy.rtra@gmail.com
UKRAINE
Embassy:
Address: Baku, st. Vazira Chamanzaminli 49
Phone: (+99412) 449 40 95, 441 27 06
Fax: (+99412) 449 40 96
E-mail: emb_az@mfa.gov.ua
The Consular Section
Phone: (+99412) 498 93 18
JAPAN
Embassy:
Address: Baku, Izmir st. 1033, Hyatt Tower 3
Phone: (+99412) 490 78 18, 19
Fax: (+99412) 490 78 20
E-mail: info@bk.mofa.go.jp
Website: www.az.emb-japan.go.jp
GREECE
Embassy:
Address: Baku, Jafar Jabbarli 44 Caspian Plaza
Phone: (+99412) 492 01 19, 492 01 75, 492 46 80
Fax: (+99412) 492 48 35
E-mail: gremb.bak@mfa.gr, grcon.bak@mfa.gr (for consular affairs)
Website: www.mfa.gr/baku
UN PRESIDENT’S CONTACT OFFICE
Address: Baku, AZ-1001, st. 50 years of UN 3
Phone: (+99412) 498 98 88, 498 76 72, 498 16 29,
Fax: (+99412) 492 24 91, 498 32 35
E-mail: rc_registry@un-az.com
Delegation of the European Union
Address: st. Nizami 90 A
Phone: (+99412) 497 20 63
Fax: (+99412) 497 20 69
E-mail: delegation-azerbaijan@eeas.europa.eu
Website: http://eeas.europa.eu/delegations/azerbaijan